tipitaka2500.github.io

11.10 Sattasamathanānatthādi

Adhikaraṇabheda

Sattasamathanānatthādi

354. 1745 Sammukhāvinayoti vā sativinayoti vā—  ime dhammā nānatthā nānābyañjanā, udāhu ekatthā byañjanameva nānaṃ? Sammukhāvinayoti vā amūḷhavinayoti vā…pe…  sammukhāvinayoti vā paṭiññātakaraṇanti vā…  sammukhāvinayoti vā yebhuyyasikāti vā…  sammukhāvinayoti vā tassapāpiyasikāti vā…  sammukhāvinayoti vā tiṇavatthārakoti vā—  ime dhammā nānatthā nānābyañjanā, udāhu ekatthā byañjanameva nānaṃ? Sammukhāvinayoti vā sativinayoti vā—  ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca. Sammukhāvinayoti vā amūḷhavinayoti vā…pe…  sammukhāvinayoti vā paṭiññātakaraṇanti vā…  sammukhāvinayoti vā yebhuyyasikāti vā…  sammukhāvinayoti vā tassapāpiyasikāti vā…  sammukhāvinayoti vā tiṇavatthārakoti vā—  ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca.

355. 1746 Vivādo vivādādhikaraṇaṃ, vivādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no vivādo, adhikaraṇañceva vivādo ca? Siyā vivādo vivādādhikaraṇaṃ, siyā vivādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no vivādo, siyā adhikaraṇañceva vivādo ca.

1747 Tattha katamo vivādo vivādādhikaraṇaṃ? Idha bhikkhū vivadanti dhammoti vā adhammoti vā…pe…  duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ, kalaho, viggaho, vivādo, nānāvādo, aññathāvādo, vipaccatāya vohāro, medhakaṃ—  ayaṃ vivādo vivādādhikaraṇaṃ.

1748 Tattha katamo vivādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati—  ayaṃ vivādo no adhikaraṇaṃ.

1749 Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo? Anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ—  idaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo.

1750 Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca? Vivādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca.

356. 1751 Anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, anuvādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no anuvādo, adhikaraṇañceva anuvādo ca? Siyā anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, siyā anuvādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no anuvādo, siyā adhikaraṇañceva anuvādo ca.

1752 Tattha katamo anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ? Idha bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo, anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ—  ayaṃ anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ.

1753 Tattha katamo anuvādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttaṃ anuvadati, puttopi mātaraṃ anuvadati, pitāpi puttaṃ anuvadati, puttopi pitaraṃ anuvadati, bhātāpi bhātaraṃ anuvadati, bhātāpi bhaginiṃ anuvadati, bhaginīpi bhātaraṃ anuvadati, sahāyopi sahāyaṃ anuvadati—  ayaṃ anuvādo no adhikaraṇaṃ.

1754 Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo? Āpattādhikaraṇaṃ kiccādhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ—  idaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo.

1755 Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca? Anuvādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca.

357. 1756 Āpatti āpattādhikaraṇaṃ, āpatti no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no āpatti, adhikaraṇañceva āpatti ca? Siyā āpatti āpattādhikaraṇaṃ, siyā āpatti no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no āpatti, siyā adhikaraṇañceva āpatti ca.

1757 Tattha katamā āpatti āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ. Sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ. Ayaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ.

1758 Tattha katamā āpatti no adhikaraṇaṃ? Sotāpatti samāpatti—  ayaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ.

1759 Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti? Kiccādhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ anuvādādhikaraṇaṃ—  idaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti.

1760 Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca? Āpattādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca.

358. 1761 Kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, adhikaraṇañceva kiccañca? Siyā kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, siyā kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, siyā adhikaraṇañceva kiccañca.

1762 Tattha katamaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ? Yā saṃghassa kiccayatā karaṇīyatā apalokanakammaṃ ñattikammaṃ ñattidutiyakammaṃ ñatticatutthakammaṃ—  idaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ.

1763 Tattha katamaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ? Ācariyakiccaṃ upajjhāyakiccaṃ samānupajjhāyakiccaṃ samānācariyakiccaṃ—  idaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ.

1764 Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ? Vivādādhikaraṇaṃ anuvādādhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇaṃ—  idaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ.

1765 Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva kiccañca? Kiccādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva kiccaṃ cāti.

1766 Adhikaraṇabhedaṃ niṭṭhitaṃ.

1767 Tassuddānaṃ

1768 Adhikaraṇaṃ ukkoṭā,
ākārā puggalena ca;
Nidānahetupaccayā,
mūlaṃ samuṭṭhānena ca.

1769 Āpatti hoti yattha ca,
saṃsaṭṭhā nidānena ca;
Hetupaccayamūlāni,
samuṭṭhānena byañjanā;
Vivādo adhikaraṇanti,
bhedādhikaraṇe idanti.