Mahānipāta

Mūgapakkhavagga

Candakumārajātaka

982.

2314 Rājāsi luddakammo,

Ekarājā pupphavatīyā;

So pucchi brahmabandhuṃ,

Khaṇḍahālaṃ purohitaṃ mūḷhaṃ.

983.

2315 “Saggāna maggamācikkha,

Tvaṃsi brāhmaṇa dhammavinayakusalo;

Yathā ito vajanti sugatiṃ,

Narā puññāni katvāna”.

984.

2316 “Atidānaṃ daditvāna,

avajjhe deva ghātetvā;

Evaṃ vajanti sugatiṃ,

narā puññāni katvāna”.

985.

2317 “Kiṃ pana taṃ atidānaṃ,

Ke ca avajjhā imasmi lokasmiṃ;

Etañca kho no akkhāhi,

Yajissāmi dadāmi dānāni”.

986.

2318 “Puttehi deva yajitabbaṃ,

Mahesīhi negamehi ca;

Usabhehi ājāniyehi catūhi,

Sabbacatukkena deva yajitabbaṃ”.

987.

2319 Taṃ sutvā antepure,

Kumārā mahesiyo ca haññantu;

Eko ahosi nigghoso,

Bhismā accuggato saddo.

988.

2320 “Gacchatha vadetha kumāre,

Candaṃ sūriyañca bhaddasenañca;

Sūrañca vāmagottañca,

Pacurā kira hotha yaññatthāya.

989.

2321 Kumāriyopi vadetha,

Upasenaṃ kokilañca muditañca;

Nandañcāpi kumāriṃ,

Pacurā kira hotha yaññatthāya.

990.

2322 Vijayampi mayhaṃ mahesiṃ,

Erāvatiṃ kesiniṃ sunandañca;

Lakkhaṇavarūpapannā,

Pacurā kira hotha yaññatthāya.

991.

2323 Gahapatayo ca vadetha,

Puṇṇamukhaṃ bhaddiyaṃ siṅgālañca;

Vaḍḍhañcāpi gahapatiṃ,

Pacurā kira hotha yaññatthāya”.

992.

2324 Te tattha gahapatayo,

Avocisuṃ samāgatā puttadāraparikiṇṇā;

“Sabbeva sikhino deva karohi,

Atha vā no dāse sāvehi”.

993.

2325 “Abhayaṅkarampi me hatthiṃ,

Nāḷāgiriṃ accuggataṃ varuṇadantaṃ;

Ānetha kho ne khippaṃ,

Yaññatthāya bhavissanti.

994.

2326 Assaratanampi kesiṃ,

Surāmukhaṃ puṇṇakaṃ vinatakañca;

Ānetha kho ne khippaṃ,

Yaññatthāya bhavissanti.

995.

2327 Usabhampi yūthapatiṃ anojaṃ,

Nisabhaṃ gavampatiṃ tepi mayhaṃ ānetha;

Samūha karontu sabbaṃ,

Yajissāmi dadāmi dānāni.

996.

2328 Sabbaṃ paṭiyādetha,

Yaññaṃ pana uggatamhi sūriyamhi;

Āṇāpetha ca kumāre,

Abhiramantu imaṃ rattiṃ.

997.

2329 Sabbaṃ upaṭṭhapetha,

Yaññaṃ pana uggatamhi sūriyamhi;

Vadetha dāni kumāre,

Ajja kho pacchimā ratti”.

998.

2330 Taṃtaṃ mātā avaca,

Rodantī āgantvā vimānato;

“Yañño kira te putta,

Bhavissati catūhi puttehi”.

999.

2331 “Sabbepi mayhaṃ puttā cattā,

candasmiṃ haññamānasmiṃ;

Puttehi yaññaṃ yajitvāna,

sugatiṃ saggaṃ gamissāmi”.

1000.

2332 “Mā taṃ putta saddahesi,

Sugati kira hoti puttayaññena;

Nirayāneso maggo,

Neso maggo hi saggānaṃ.

1001.

2333 Dānāni dehi koṇḍañña,

Ahiṃsā sabbabhūtabhabyānaṃ;

Esa maggo sugatiyā,

Na ca maggo puttayaññena”.

1002.

2334 “Ācariyānaṃ vacanā,

Ghātessaṃ candañca sūriyañca;

Puttehi yaññaṃ yajitvāna duccajehi,

Sugatiṃ saggaṃ gamissāmi”.

1003.

2335 Taṃtaṃ pitāpi avaca,

Vasavattī orasaṃ sakaṃ puttaṃ;

“Yañño kira te putta,

Bhavissati catūhi puttehi”.

1004.

2336 “Sabbepi mayhaṃ puttā cattā,

candasmiṃ haññamānasmiṃ;

Puttehi yaññaṃ yajitvāna,

sugatiṃ saggaṃ gamissāmi”.

1005.

2337 “Mā taṃ putta saddahesi,

Sugati kira hoti puttayaññena;

Nirayāneso maggo,

Neso maggo hi saggānaṃ.

1006.

2338 Dānāni dehi koṇḍañña,

Ahiṃsā sabbabhūtabhabyānaṃ;

Esa maggo sugatiyā,

Na ca maggo puttayaññena”.

1007.

2339 “Ācariyānaṃ vacanā,

Ghātessaṃ candañca sūriyañca;

Puttehi yaññaṃ yajitvāna duccajehi,

Sugatiṃ saggaṃ gamissāmi”.

1008.

2340 “Dānāni dehi koṇḍañña,

Ahiṃsā sabbabhūtabhabyānaṃ;

Puttaparivuto tuvaṃ,

Raṭṭhaṃ janapadañca pālehi”.

1009.

2341 “Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthī asse ca pālema.

1010.

2342 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthichakaṇāni ujjhema.

1011.

2343 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Assachakaṇāni ujjhema.

1012.

2344 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Yassa honti tava kāmā,

Api raṭṭhā pabbājitā;

Bhikkhācariyaṃ carissāma”.

1013.

2345 “Dukkhaṃ kho me janayatha,

Vilapantā jīvitassa kāmā hi;

Muñcetha dāni kumāre,

Alampi me hotu puttayaññena”.

1014.

2346 “Pubbeva khosi me vutto,

Dukkaraṃ durabhisambhavañcetaṃ;

Atha no upakkhaṭassa yaññassa,

Kasmā karosi vikkhepaṃ.

1015.

2347 Sabbe vajanti sugatiṃ,

Ye yajanti yepi yājenti;

Ye cāpi anumodanti,

Yajantānaṃ edisaṃ mahāyaññaṃ”.

1016.

2348 “Atha kissa jano pubbe,

Sotthānaṃ brāhmaṇe avācesi;

Atha no akāraṇasmā,

Yaññatthāya deva ghātesi.

1017.

2349 Pubbeva no daharakāle,

na hanesi na ghātesi;

Daharamhā yobbanaṃ pattā,

adūsakā tāta haññāma.

1018.

2350 Hatthigate assagate,

Sannaddhe passa no mahārāja;

Yuddhe vā yujjhamāne vā,

Na hi mādisā sūrā honti yaññatthāya.

1019.

2351 Paccante vāpi kupite,

Aṭavīsu vā mādise niyojenti;

Atha no akāraṇasmā,

Abhūmiyaṃ tāta haññāma.

1020.

2352 Yāpi hi tā sakuṇiyo,

Vasanti tiṇagharāni katvāna;

Tāsampi piyā puttā,

Atha no tvaṃ deva ghātesi.

1021.

2353 Mā tassa saddahesi,

Na maṃ khaṇḍahālo ghāteyya;

Mamañhi so ghātetvāna,

Anantarā tampi deva ghāteyya.

1022.

2354 Gāmavaraṃ nigamavaraṃ dadanti,

Bhogampissa mahārāja;

Athaggapiṇḍikāpi,

Kule kule hete bhuñjanti.

1023.

2355 Tesampi tādisānaṃ,

Icchanti dubbhituṃ mahārāja;

Yebhuyyena ete,

Akataññuno brāhmaṇā deva.

1024.

2356 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthī asse ca pālema.

1025.

2357 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthichakaṇāni ujjhema.

1026.

2358 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Assachakaṇāni ujjhema.

1027.

2359 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Yassa honti tava kāmā,

Api raṭṭhā pabbājitā;

Bhikkhācariyaṃ carissāma”.

1028.

2360 “Dukkhaṃ kho me janayatha,

Vilapantā jīvitassa kāmā hi;

Muñcetha dāni kumāre,

Alampi me hotu puttayaññena”.

1029.

2361 “Pubbeva khosi me vutto,

Dukkaraṃ durabhisambhavañcetaṃ;

Atha no upakkhaṭassa yaññassa,

Kasmā karosi vikkhepaṃ.

1030.

2362 Sabbe vajanti sugatiṃ,

Ye yajanti yepi yājenti;

Ye cāpi anumodanti,

Yajantānaṃ edisaṃ mahāyaññaṃ”.

1031.

2363 “Yadi kira yajitvā puttehi,

Devalokaṃ ito cutā yanti;

Brāhmaṇo tāva yajatu,

Pacchāpi yajasi tuvaṃ rājā.

1032.

2364 Yadi kira yajitvā puttehi,

Devalokaṃ ito cutā yanti;

Esveva khaṇḍahālo,

Yajataṃ sakehi puttehi.

1033.

2365 Evaṃ jānanto khaṇḍahālo,

kiṃ puttake na ghātesi;

Sabbañca ñātijanaṃ,

attānañca na ghātesi.

1034.

2366 Sabbe vajanti nirayaṃ,

Ye yajanti yepi yājenti;

Ye cāpi anumodanti,

Yajantānaṃ edisaṃ mahāyaññaṃ.

1035.

2367 Sace hi so sujjhati yo hanāti,

Hatopi so saggamupeti ṭhānaṃ;

Bhovādi bhovādina mārayeyyuṃ,

Ye cāpi tesaṃ abhisaddaheyyuṃ.

1036.

2368 Kathañca kira puttakāmāyo,

Gahapatayo gharaṇiyo ca;

Nagaramhi na uparavanti rājānaṃ,

‘Mā ghātayi orasaṃ puttaṃ’.

1037.

2369 Kathañca kira puttakāmāyo,

Gahapatayo gharaṇiyo ca;

Nagaramhi na uparavanti rājānaṃ,

‘Mā ghātayi atrajaṃ puttaṃ’.

1038.

2370 Rañño camhi atthakāmo,

Hito ca sabbajanapadassa;

Na koci assa paṭighaṃ,

Mayā jānapado na pavedeti.

1039.

2371 Gacchatha vo gharaṇiyo,

Tātañca vadetha khaṇḍahālañca;

‘Mā ghātetha kumāre,

Adūsake sīhasaṅkāse’.

1040.

2372 Gacchatha vo gharaṇiyo,

Tātañca vadetha khaṇḍahālañca;

‘Mā ghātetha kumāre,

Apekkhite sabbalokassa’.

1041.

2373 Yannūnāhaṃ jāyeyyaṃ,

Rathakārakulesu vā;

Pukkusakulesu vā vessesu vā jāyeyyaṃ,

Na hajja maṃ rāja yaññe ghāteyya”.

1042.

2374 “Sabbā sīmantiniyo gacchatha,

Ayyassa khaṇḍahālassa;

Pādesu nipatatha,

Aparādhāhaṃ na passāmi.

1043.

2375 Sabbā sīmantiniyo gacchatha,

Ayyassa khaṇḍahālassa;

Pādesu nipatatha,

Kinte bhante mayaṃ adūsema”.

1044.

2376 Kapaṇā vilapati selā,

Disvāna bhātare upanītatte;

“Yañño kira me ukkhipito,

Tātena saggakāmena”.

1045.

2377 Āvatti parivatti ca,

vasulo sammukhā rañño;

“Mā no pitaraṃ avadhi,

daharamhāyobbanaṃ pattā”.

1046.

2378 “Eso te vasula pitā,

Samehi pitarā saha;

Dukkhaṃ kho me janayasi,

Vilapanto antepurasmiṃ;

Muñcetha dāni kumāre,

Alampi me hotu puttayaññena”.

1047.

2379 “Pubbeva khosi me vutto,

Dukkaraṃ durabhisambhavañcetaṃ;

Atha no upakkhaṭassa yaññassa,

Kasmā karosi vikkhepaṃ.

1048.

2380 Sabbe vajanti sugatiṃ,

Ye yajanti yepi yājenti;

Ye cāpi anumodanti,

Yajantānaṃ edisaṃ mahāyaññaṃ.

1049.

2381 Sabbaratanassa yañño upakkhaṭo,

Ekarāja tava paṭiyatto;

Abhinikkhamassu deva,

Saggaṃ gato tvaṃ pamodissasi”.

1050.

2382 Daharā sattasatā etā,

Candakumārassa bhariyāyo;

Kese pakiritvāna,

Rodantiyo maggamanuyāyisuṃ.

1051.

2383 Aparā pana sokena,

Nikkhantā nandane viya devā;

Kese pakiritvāna,

Rodantiyo maggamanuyāyiṃsu.

1052.

2384 “Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Yaññatthāya ekarājassa.

1053.

2385 Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Mātu katvā hadayasokaṃ.

1054.

2386 Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Janassa katvā hadayasokaṃ.

1055.

2387 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Yaññatthāya ekarājassa.

1056.

2388 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Mātu katvā hadayasokaṃ.

1057.

2389 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyanti candasūriyā,

Janassa katvā hadayasokaṃ.

1058.

2390 Yassu pubbe hatthivaradhuragate,

Hatthīhi anuvajanti;

Tyajja candasūriyā,

Ubhova pattikā yanti.

1059.

2391 Yassu pubbe assavaradhuragate,

Assehi anuvajanti;

Tyajja candasūriyā,

Ubhova pattikā yanti.

1060.

2392 Yassu pubbe rathavaradhuragate,

Rathehi anuvajanti;

Tyajja candasūriyā,

Ubhova pattikā yanti.

1061.

2393 Yehissu pubbe niyyaṃsu,

Tapanīyakappanehi turaṅgehi;

Tyajja candasūriyā,

Ubhova pattikā yanti”.

1062.

2394 “Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi puttehi.

1063.

2395 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi kaññāhi.

1064.

2396 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi mahesīhi.

1065.

2397 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi gahapatīhi.

1066.

2398 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi hatthīhi.

1067.

2399 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi assehi.

1068.

2400 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho catūhi usabhehi.

1069.

2401 Yadi sakuṇi maṃsamicchasi,

Ḍayassu pubbena pupphavatiyā;

Yajatettha ekarājā,

Sammūḷho sabbacatukkena.

1070.

2402 Ayamassa pāsādo,

Idaṃ antepuraṃ suramaṇīyaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1071.

2403 Idamassa kūṭāgāraṃ,

Sovaṇṇaṃ pupphamalyavikiṇṇaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1072.

2404 Idamassa uyyānaṃ,

Supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1073.

2405 Idamassa asokavanaṃ,

Supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1074.

2406 Idamassa kaṇikāravanaṃ,

Supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1075.

2407 Idamassa pāṭalivanaṃ,

Supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1076.

2408 Idamassa ambavanaṃ,

Supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1077.

2409 Ayamassa pokkharaṇī,

Sañchannā padumapuṇḍarīkehi;

Nāvā ca sovaṇṇavikatā,

Pupphavalliyā cittā suramaṇīyā;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1078.

2410 Idamassa hatthiratanaṃ,

Erāvaṇo gajo balī dantī;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1079.

2411 Idamassa assaratanaṃ,

ekakhuro asso;

Tedāni ayyaputtā,

cattāro vadhāya ninnītā.

1080.

2412 Ayamassa assaratho,

Sāḷiya nigghoso subho ratanavicitto;

Yatthassu ayyaputtā,

Sobhiṃsu nandane viya devā;

Tedāni ayyaputtā,

Cattāro vadhāya ninnītā.

1081.

2413 Kathaṃ nāma sāmasamasundarehi,

Candanamudukagattehi;

Rājā yajissate yaññaṃ,

Sammūḷho catūhi puttehi.

1082.

2414 Kathaṃ nāma sāmasamasundarāhi,

Candanamudukagattāhi;

Rājā yajissate yaññaṃ,

Sammūḷho catūhi kaññāhi.

1083.

2415 Kathaṃ nāma sāmasamasundarāhi,

Candanamudukagattāhi;

Rājā yajissate yaññaṃ,

Sammūḷho catūhi mahesīhi.

1084.

2416 Kathaṃ nāma sāmasamasundarehi,

Candanamudukagattehi;

Rājā yajissate yaññaṃ,

Sammūḷho catūhi gahapatīhi.

1085.

2417 Yathā honti gāmanigamā,

Suññā amanussakā brahāraññā;

Tathā hessati pupphavatiyā,

Yiṭṭhesu candasūriyesu”.

1086.

2418 “Ummattikā bhavissāmi,

Bhūnahatā paṃsunā ca parikiṇṇā;

Sace candavaraṃ hanti,

Pāṇā me deva rujjhanti.

1087.

2419 Ummattikā bhavissāmi,

Bhūnahatā paṃsunā ca parikiṇṇā;

Sace sūriyavaraṃ hanti,

Pāṇā me deva rujjhanti”.

1088.

2420 “Kinnumā na ramāpeyyuṃ,

Aññamaññaṃ piyaṃvadā;

Ghaṭṭikā uparikkhī ca,

Pokkharaṇī ca bhārikā;

Candasūriyesu naccantiyo,

Samā tāsaṃ na vijjati”.

1089.

2421 “Imaṃ mayhaṃ hadayasokaṃ,

Paṭimuñcatu khaṇḍahāla tava mātā;

Yo mayhaṃ hadayasoko,

Candamhi vadhāya ninnīte.

1090.

2422 Imaṃ mayhaṃ hadayasokaṃ,

Paṭimuñcatu khaṇḍahāla tava mātā;

Yo mayhaṃ hadayasoko,

Sūriyamhi vadhāya ninnīte.

1091.

2423 Imaṃ mayhaṃ hadayasokaṃ,

Paṭimuñcatu khaṇḍahāla tava jāyā;

Yo mayhaṃ hadayasoko,

Candamhi vadhāya ninnīte.

1092.

2424 Imaṃ mayhaṃ hadayasokaṃ,

Paṭimuñcatu khaṇḍahāla tava jāyā;

Yo mayhaṃ hadayasoko,

Sūriyamhi vadhāya ninnīte.

1093.

2425 Mā ca putte mā ca patiṃ,

Addakkhi khaṇḍahāla tava mātā;

Yo ghātesi kumāre,

Adūsake sīhasaṅkāse.

1094.

2426 Mā ca putte mā ca patiṃ,

Addakkhi khaṇḍahāla tava mātā;

Yo ghātesi kumāre,

Apekkhite sabbalokassa.

1095.

2427 Mā ca putte mā ca patiṃ,

Addakkhi khaṇḍahāla tava jāyā;

Yo ghātesi kumāre,

Adūsake sīhasaṅkāse.

1096.

2428 Mā ca putte mā ca patiṃ,

Addakkhi khaṇḍahāla tava jāyā;

Yo ghātesi kumāre,

Apekkhite sabbalokassa”.

1097.

2429 “Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthī asse ca pālema.

1098.

2430 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Hatthichakaṇāni ujjhema.

1099.

2431 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Api nigaḷabandhakāpi,

Assachakaṇāni ujjhema.

1100.

2432 Mā no deva avadhi,

Dāse no dehi khaṇḍahālassa;

Yassa honti tava kāmā,

Api raṭṭhā pabbājitā;

Bhikkhācariyaṃ carissāma.

1101.

2433 Dibbaṃ deva upayācanti,

puttatthikāpi daliddā;

Paṭibhānānipi hitvā,

putte na labhanti ekaccā.

1102.

2434 Āsīsikāni karonti,

Puttā no jāyantu tato paputtā;

Atha no akāraṇasmā,

Yaññatthāya deva ghātesi.

1103.

2435 Upayācitakena puttaṃ labhanti,

Mā tāta no aghātesi;

Mā kicchāladdhakehi puttehi,

Yajittho imaṃ yaññaṃ.

1104.

2436 Upayācitakena puttaṃ labhanti,

Mā tāta no aghātesi;

Mā kapaṇaladdhakehi puttehi,

Ammāya no vippavāsesi.

1105.

2437 Bahudukkhā posiya candaṃ,

amma tuvaṃ jīyase puttaṃ;

Vandāmi kho te pāde,

labhataṃ tāto paralokaṃ.

1106.

2438 Handa ca maṃ upaguyha,

Pāde te amma vandituṃ dehi;

Gacchāmi dāni pavāsaṃ,

Yaññatthāya ekarājassa.

1107.

2439 Handa ca maṃ upagūha,

Pāde te amma vandituṃ dehi;

Gacchāmi dāni pavāsaṃ,

Mātu katvā hadayasokaṃ.

1108.

2440 Handa ca maṃ upagūha,

Pāde te amma vandituṃ dehi;

Gacchāmi dāni pavāsaṃ,

Janassa katvā hadayasokaṃ”.

1109.

2441 “Handa ca padumapattānaṃ,

Moḷiṃ bandhassu gotamiputta;

Campakadalamissāyo,

Esā te porāṇikā pakati.

1110.

2442 Handa ca vilepanaṃ te,

Pacchimakaṃ candanaṃ vilimpassu;

Yehi ca suvilitto,

Sobhasi rājaparisāyaṃ.

1111.

2443 Handa ca mudukāni vatthāni,

Pacchimakaṃ kāsikaṃ nivāsehi;

Yehi ca sunivattho,

Sobhasi rājaparisāyaṃ.

1112.

2444 Muttāmaṇikanakavibhūsitāni,

Gaṇhassu hatthābharaṇāni;

Yehi ca hatthābharaṇehi,

Sobhasi rājaparisāyaṃ”.

1113.

2445 “Na hi nūnāyaṃ raṭṭhapālo,

Bhūmipati janapadassa dāyādo;

Lokissaro mahanto,

Putte snehaṃ janayati”.

1114.

2446 “Mayhampi piyā puttā,

Attā ca piyo tumhe ca bhariyāyo;

Saggañca patthayāno,

Tenāhaṃ ghātayissāmi”.

1115.

2447 “Maṃ paṭhamaṃ ghātehi,

Mā me hadayaṃ dukkhaṃ phālesi;

Alaṅkato sundarako,

Putto deva tava sukhumālo.

1116.

2448 Handayya maṃ hanassu,

Paraloke candakena hessāmi;

Puññaṃ karassu vipulaṃ,

Vicarāma ubhopi paraloke”.

1117.

2449 “Mā tvaṃ cande rucci maraṇaṃ,

Bahukā tava devarā visālakkhi;

Te taṃ ramayissanti,

Yiṭṭhasmiṃ gotamiputte”.

1118.

2450 Evaṃ vutte, candā attānaṃ,

hanti hatthatalakehi;

“Alamettha jīvitena,

pissāmi visaṃ marissāmi.

1119.

2451 Na hi nūnimassa rañño,

Mittāmaccā ca vijjare suhadā;

Ye na vadanti rājānaṃ,

Mā ghātayi orase putte.

1120.

2452 Na hi nūnimassa rañño,

Ñātī mittā ca vijjare suhadā;

Ye na vadanti rājānaṃ,

Mā ghātayi atraje putte.

1121.

2453 Ime tepi mayhaṃ puttā,

Guṇino kāyūradhārino rāja;

Tehipi yajassu yaññaṃ,

Atha muñcatu gotamiputte.

1122.

2454 Bilasataṃ maṃ katvāna,

Yajassu sattadhā mahārāja;

Mā jeṭṭhaputtamavadhi,

Adūsakaṃ sīhasaṅkāsaṃ.

1123.

2455 Bilasataṃ maṃ katvāna,

Yajassu sattadhā mahārāja;

Mā jeṭṭhaputtamavadhi,

Apekkhitaṃ sabbalokassa”.

1124.

2456 “Bahukā tava dinnābharaṇā,

Uccāvacā subhaṇitamhi;

Muttāmaṇiveḷuriyā,

Etaṃ te pacchimakaṃ dānaṃ”.

1125.

2457 “Yesaṃ pubbe khandhesu,

Phullā mālāguṇā vivattiṃsu;

Tesajjapi sunisito,

Nettiṃso vivattissati khandhesu.

1126.

2458 Yesaṃ pubbe khandhesu,

Cittā mālāguṇā vivattiṃsu;

Tesajjapi sunisito,

Nettiṃso vivattissati khandhesu.

1127.

2459 Aciraṃ vata nettiṃso,

Vivattissati rājaputtānaṃ khandhesu;

Atha mama hadayaṃ na phalati,

Tāva daḷhabandhañca me āsi.

1128.

2460 Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Yaññatthāya ekarājassa.

1129.

2461 Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Mātu katvā hadayasokaṃ.

1130.

2462 Kāsikasucivatthadharā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Janassa katvā hadayasokaṃ.

1131.

2463 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Yaññatthāya ekarājassa.

1132.

2464 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Mātu katvā hadayasokaṃ.

1133.

2465 Maṃsarasabhojanā nhāpakasunhāpitā,

Kuṇḍalino agalucandanavilittā;

Niyyātha candasūriyā,

Janassa katvā hadayasokaṃ”.

1134.

2466 Sabbasmiṃ upakkhaṭasmiṃ,

Nisīdite candasmiṃ yaññatthāya;

Pañcālarājadhītā pañjalikā,

Sabbaparisāya samanupariyāyi.

1135.

2467 “Yena saccena khaṇḍahālo,

Pāpakammaṃ karoti dummedho;

Etena saccavajjena,

Samaṅginī sāmikena homi.

1136.

2468 Ye idhatthi amanussā,

Yāni ca yakkhabhūtabhabyāni;

Karontu me veyyāvaṭikaṃ,

Samaṅginī sāmikena homi.

1137.

2469 Yā devatā idhāgatā,

Yāni ca yakkhabhūtabhabyāni;

Saraṇesiniṃ anāthaṃ tāyatha maṃ,

Yācāmahaṃ pati māhaṃ ajeyyaṃ”.

1138.

2470 Taṃ sutvā amanusso,

Ayokūṭaṃ paribbhametvāna;

Bhayamassa janayanto,

Rājānaṃ idamavoca.

1139.

2471 “Bujjhassu kho rājakali,

Mā tāhaṃ matthakaṃ nitāḷesiṃ;

Mā jeṭṭhaputtamavadhi,

Adūsakaṃ sīhasaṅkāsaṃ.

1140.

2472 Ko te diṭṭho rājakali,

Puttabhariyāyo haññamānāyo;

Seṭṭhi ca gahapatayo,

Adūsakā saggakāmā hi”.

1141.

2473 Taṃ sutvā khaṇḍahālo,

Rājā ca abbhutamidaṃ disvāna;

Sabbesaṃ bandhanāni mocesuṃ,

Yathā taṃ anupaghātaṃ.

1142.

2474 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Sabbe ekekaleḍḍukamadaṃsu,

Esa vadho khaṇḍahālassa.

1143.

2475 Sabbe paviṭṭhā nirayaṃ,

Yathā taṃ pāpakaṃ karitvāna;

Na hi pāpakammaṃ katvā,

Labbhā sugatiṃ ito gantuṃ.

1144.

2476 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Candaṃ abhisiñciṃsu,

Samāgatā rājaparisā ca.

1145.

2477 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Candaṃ abhisiñciṃsu,

Samāgatā rājakaññāyo ca.

1146.

2478 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Candaṃ abhisiñciṃsu,

Samāgatā devaparisā ca.

1147.

2479 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Candaṃ abhisiñciṃsu,

Samāgatā devakaññāyo ca.

1148.

2480 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Celukkhepamakaruṃ,

Samāgatā rājaparisā ca.

1149.

2481 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Celukkhepamakaruṃ,

Samāgatā rājakaññāyo ca.

1150.

2482 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Celukkhepamakaruṃ,

Samāgatā devaparisā ca.

1151.

2483 Sabbesu vippamuttesu,

Ye tattha samāgatā tadā āsuṃ;

Celukkhepamakaruṃ,

Samāgatā devakaññāyo ca.

1152.

2484 Sabbesu vippamuttesu,

Bahū ānanditā ahuṃ;

Nandiṃ pavesi nagaraṃ,

Bandhanā mokkho aghositthāti.

2485 Candakumārajātakaṃ sattamaṃ.