tipitaka2500.github.io

22.1.3 Suvaṇṇasāmajātaka

Mahānipāta

Mūgapakkhavagga

Suvaṇṇasāmajātaka

296.

1615 “Ko nu maṃ usunā vijjhi,
pamattaṃ udahārakaṃ;
Khattiyo brāhmaṇo vesso,
ko maṃ viddhā nilīyasi.

297.

1616 Na me maṃsāni khajjāni,
Cammenattho na vijjati;
Atha kena nu vaṇṇena,
Viddheyyaṃ maṃ amaññatha.

298.

1617 Ko vā tvaṃ kassa vā putto,
kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ;
Puṭṭho me samma akkhāhi,
kiṃ maṃ viddhā nilīyasi”.

299.

1618 “Rājāhamasmi kāsīnaṃ,
pīḷiyakkhoti maṃ vidū;
Lobhā raṭṭhaṃ pahitvāna,
migamesaṃ carāmahaṃ.

300.

1619 Issatthe casmi kusalo,
daḷhadhammoti vissuto;
Nāgopi me na mucceyya,
āgato usupātanaṃ.

301.

1620 Ko vā tvaṃ kassa vā putto,
kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ;
Pituno attano cāpi,
nāmagottaṃ pavedaya”.

302.

1621 “Nesādaputto bhaddante,
sāmo iti maṃ ñātayo;
Āmantayiṃsu jīvantaṃ,
svajjevāhaṃ gato saye.

303.

1622 Viddhosmi puthusallena,
savisena yathā migo;
Sakamhi lohite rāja,
passa semi paripluto.

304.

1623 Paṭivāmagataṃ sallaṃ,
passa dhimhāmi lohitaṃ;
Āturo tyānupucchāmi,
kiṃ maṃ viddhā nilīyasi.

305.

1624 Ajinamhi haññate dīpi,
nāgo dantehi haññate;
Atha kena nu vaṇṇena,
viddheyyaṃ maṃ amaññatha”.

306.

1625 “Migo upaṭṭhito āsi,
āgato usupātanaṃ;
Taṃ disvā ubbijī sāma,
tena kodho mamāvisi”.

307.

1626 “Yato sarāmi attānaṃ,
yato pattosmi viññutaṃ;
Na maṃ migā uttasanti,
araññe sāpadānipi.

308.

1627 Yato nidhiṃ parihariṃ,
yato pattosmi yobbanaṃ;
Na maṃ migā uttasanti,
araññe sāpadānipi.

309.

1628 Bhīrū kimpurisā rāja,
pabbate gandhamādane;
Sammodamānā gacchāma,
pabbatāni vanāni ca.

310.

1629 Na maṃ migā uttasanti,
araññe sāpadānipi;
Atha kena nu vaṇṇena,
utrāsanti migā mamaṃ”.

311.

1630 “Na taṃ tasa migo sāma,
kiṃ tāhaṃ alikaṃ bhaṇe;
Kodhalobhābhibhūtāhaṃ,
usuṃ te taṃ avassajiṃ.

312.

1631 Kuto nu sāma āgamma,
kassa vā pahito tuvaṃ;
Udahāro nadiṃ gaccha,
āgato migasammataṃ”.

313.

1632 “Andhā mātāpitā mayhaṃ,
te bharāmi brahāvane;
Tesāhaṃ udakāhāro,
āgato migasammataṃ.

314.

1633 Atthi nesaṃ usāmattaṃ,
atha sāhassa jīvitaṃ;
Udakassa alābhena,
maññe andhā marissare.

315.

1634 Na me idaṃ tathā dukkhaṃ,
labbhā hi pumunā idaṃ;
Yañca ammaṃ na passāmi,
taṃ me dukkhataraṃ ito.

316.

1635 Na me idaṃ tathā dukkhaṃ,
labbhā hi pumunā idaṃ;
Yañca tātaṃ na passāmi,
taṃ me dukkhataraṃ ito.

317.

1636 Sā nūna kapaṇā ammā,
cirarattāya rucchati;
Aḍḍharatte va ratte vā,
nadīva avasucchati.

318.

1637 So nūna kapaṇo tāto,
cirarattāya rucchati;
Aḍḍharatte va ratte vā,
nadīva avasucchati.

319.

1638 Uṭṭhānapādacariyāya,
pādasambāhanassa ca;
Sāma tāta vilapantā,
hiṇḍissanti brahāvane.

320.

1639 Idampi dutiyaṃ sallaṃ,
kampeti hadayaṃ mamaṃ;
Yañca andhe na passāmi,
maññe hissāmi jīvitaṃ”.

321.

1640 “Mā bāḷhaṃ paridevesi,
sāma kalyāṇadassana;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
bharissaṃ te brahāvane.

322.

1641 Issatthe casmi kusalo,
daḷhadhammoti vissuto;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
bharissaṃ te brahāvane.

323.

1642 Migānaṃ vighāsamanvesaṃ,
Vanamūlaphalāni ca;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
Bharissaṃ te brahāvane.

324.

1643 Katamaṃ taṃ vanaṃ sāma,
yattha mātāpitā tava;
Ahaṃ te tathā bharissaṃ,
yathā te abharī tuvaṃ”.

325.

1644 “Ayaṃ ekapadī rāja,
yoyaṃ ussīsake mama;
Ito gantvā aḍḍhakosaṃ,
tattha nesaṃ agārakaṃ;
Yattha mātāpitā mayhaṃ,
te bharassu ito gato.

326.

1645 Namo te kāsirājatthu,
namo te kāsivaḍḍhana;
Andhā mātāpitā mayhaṃ,
te bharassu brahāvane.

327.

1646 Añjaliṃ te paggaṇhāmi,
kāsirāja namatthu te;
Mātaraṃ pitaraṃ mayhaṃ,
vutto vajjāsi vandanaṃ”.

328.

1647 Idaṃ vatvāna so sāmo,
yuvā kalyāṇadassano;
Mucchito visavegena,
visaññī samapajjatha.

329.

1648 Sa rājā paridevesi,
bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
“Ajarāmarohaṃ āsiṃ,
ajjetaṃ ñāmi no pure;
Sāmaṃ kālaṅkataṃ disvā,
natthi maccussa nāgamo.

330.

1649 Yassu maṃ paṭimanteti,
savisena samappito;
Svajja evaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsati.

331.

1650 Nirayaṃ nūna gacchāmi,
ettha me natthi saṃsayo;
Tadā hi pakataṃ pāpaṃ,
cirarattāya kibbisaṃ.

332.

1651 Bhavanti tassa vattāro,
gāme kibbisakārako;
Araññe nimmanussamhi,
ko maṃ vattumarahati.

333.

1652 Sārayanti hi kammāni,
gāme saṅgaccha māṇavā;
Araññe nimmanussamhi,
ko nu maṃ sārayissati”.

334.

1653 Sā devatā antarahitā,
pabbate gandhamādane;
Raññova anukampāya,
imā gāthā abhāsatha.

335.

1654 “Āguṃ kira mahārāja,
akari kamma dukkaṭaṃ;
Adūsakā pitāputtā,
tayo ekūsunā hatā.

336.

1655 Ehi taṃ anusikkhāmi,
yathā te sugatī siyā;
Dhammenandhe vane posa,
maññehaṃ sugatī tayā”.

337.

1656 Sa rājā paridevitvā,
bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
Udakakumbhamādāya,
pakkāmi dakkhiṇāmukho.

338.

1657 “Kassa nu eso padasaddo,
manussasseva āgato;
Neso sāmassa nigghoso,
ko nu tvamasi mārisa.

339.

1658 Santañhi sāmo vajati,
santaṃ pādāni neyati;
Neso sāmassa nigghoso,
ko nu tvamasi mārisa”.

340.

1659 “Rājāhamasmi kāsīnaṃ,
pīḷiyakkhoti maṃ vidū;
Lobhā raṭṭhaṃ pahitvāna,
migamesaṃ carāmahaṃ.

341.

1660 Issatthe casmi kusalo,
daḷhadhammoti vissuto;
Nāgopi me na mucceyya,
āgato usupātanaṃ”.

342.

1661 “Svāgataṃ te mahārāja,
atho te adurāgataṃ;
Issarosi anuppatto,
yaṃ idhatthi pavedaya.

343.

1662 Tindukāni piyālāni,
madhuke kāsumāriyo;
Phalāni khuddakappāni,
bhuñja rāja varaṃ varaṃ.

344.

1663 Idampi pānīyaṃ sītaṃ,
ābhataṃ girigabbharā;
Tato piva mahārāja,
sace tvaṃ abhikaṅkhasi”.

345.

1664 “Nālaṃ andhā vane daṭṭhuṃ,
ko nu vo phalamāhari;
Anandhassevayaṃ sammā,
nivāpo mayha khāyati”.

346.

1665 “Daharo yuvā nātibrahā,
sāmo kalyāṇadassano;
Dīghassa kesā asitā,
atho sūnaggavellitā.

347.

1666 So have phalamāharitvā,
ito ādāya kamaṇḍaluṃ;
Nadiṃ gato udahāro,
maññe na dūramāgato”.

348.

1667 “Ahaṃ taṃ avadhiṃ sāmaṃ,
yo tuyhaṃ paricārako;
Yaṃ kumāraṃ pavedetha,
sāmaṃ kalyāṇadassanaṃ.

349.

1668 Dīghassa kesā asitā,
atho sūnaggavellitā;
Tesu lohitalittesu,
seti sāmo mayā hato”.

350.

1669 “Kena dukūla mantesi,
hato sāmoti vādinā;
Hato sāmoti sutvāna,
hadayaṃ me pavedhati.

351.

1670 Assatthasseva taruṇaṃ,
pavāḷaṃ māluteritaṃ;
Hato sāmoti sutvāna,
hadayaṃ me pavedhati”.

352.

1671 “Pārike kāsirājāyaṃ,
so sāmaṃ migasammate;
Kodhasā usunā vijjhi,
tassa mā pāpamicchimhā”.

353.

1672 “Kicchā laddho piyo putto,
yo andhe abharī vane;
Taṃ ekaputtaṃ ghātimhi,
kathaṃ cittaṃ na kopaye”.

354.

1673 “Kicchā laddho piyo putto,
yo andhe abharī vane;
Taṃ ekaputtaṃ ghātimhi,
akkodhaṃ āhu paṇḍitā”.

355.

1674 “Mā bāḷhaṃ paridevetha,
hato sāmoti vādinā;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
bharissāmi brahāvane.

356.

1675 Issatthe casmi kusalo,
daḷhadhammoti vissuto;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
bharissāmi brahāvane.

357.

1676 Migānaṃ vighāsamanvesaṃ,
vanamūlaphalāni ca;
Ahaṃ kammakaro hutvā,
bharissāmi brahāvane”.

358.

1677 “Nesa dhammo mahārāja,
netaṃ amhesu kappati;
Rājā tvamasi amhākaṃ,
pāde vandāma te mayaṃ”.

359.

1678 “Dhammaṃ nesādā bhaṇatha,
katā apacitī tayā;
Pitā tvamasi amhākaṃ,
mātā tvamasi pārike”.

360.

1679 “Namo te kāsirājatthu,
namo te kāsivaḍḍhana;
Añjaliṃ te paggaṇhāma,
yāva sāmānupāpaya.

361.

1680 Tassa pāde samajjantā,
mukhañca bhujadassanaṃ;
Saṃsumbhamānā attānaṃ,
kālamāgamayāmase”.

362.

1681 “Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ,
ākāsantaṃva dissati;
Yattha sāmo hato seti,
candova patito chamā.

363.

1682 Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ,
ākāsantaṃva dissati;
Yattha sāmo hato seti,
sūriyova patito chamā.

364.

1683 Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ,
ākāsantaṃva dissati;
Yattha sāmo hato seti,
paṃsunā patikunthito.

365.

1684 Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ,
ākāsantaṃva dissati;
Yattha sāmo hato seti,
idheva vasathassame”.

366.

1685 “Yadi tattha sahassāni,
satāni niyutāni ca;
Nevamhākaṃ bhayaṃ koci,
vane vāḷesu vijjati”.

367.

1686 Tato andhānamādāya,
kāsirājā brahāvane;
Hatthe gahetvā pakkāmi,
yattha sāmo hato ahu.

368.

1687 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Apaviddhaṃ brahāraññe,
candaṃva patitaṃ chamā.

369.

1688 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Apaviddhaṃ brahāraññe,
sūriyaṃva patitaṃ chamā.

370.

1689 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Apaviddhaṃ brahāraññe,
kalūnaṃ paridevayuṃ.

371.

1690 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
“adhammo kira bho iti.

372.

1691 Bāḷhaṃ kho tvaṃ pamattosi,
sāma kalyāṇadassana;
Yo ajjevaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsasi.

373.

1692 Bāḷhaṃ kho tvaṃ padittosi,
sāma kalyāṇadassana;
Yo ajjevaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsasi.

374.

1693 Bāḷhaṃ kho tvaṃ pakuddhosi,
sāma kalyāṇadassana;
Yo ajjevaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsasi.

375.

1694 Bāḷhaṃ kho tvaṃ pasuttosi,
sāma kalyāṇadassana;
Yo ajjevaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsasi.

376.

1695 Bāḷhaṃ kho tvaṃ vimanosi,
sāma kalyāṇadassana;
Yo ajjevaṃ gate kāle,
na kiñci mabhibhāsasi.

377.

1696 Jaṭaṃ valinaṃ paṃsugataṃ,
ko dāni saṇṭhapessati;
Sāmo ayaṃ kālaṅkato,
andhānaṃ paricārako.

378.

1697 Ko me sammajjamādāya,
sammajjissati assamaṃ;
Sāmo ayaṃ kālaṅkato,
andhānaṃ paricārako.

379.

1698 Ko dāni nhāpayissati,
sītenuṇhodakena ca;
Sāmo ayaṃ kālaṅkato,
andhānaṃ paricārako.

380.

1699 Ko dāni bhojayissati,
vanamūlaphalāni ca;
Sāmo ayaṃ kālaṅkato,
andhānaṃ paricārako”.

381.

1700 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Aṭṭitā puttasokena,
mātā saccaṃ abhāsatha.

382.

1701 “Yena saccenayaṃ sāmo,
dhammacārī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

383.

1702 Yena saccenayaṃ sāmo,
brahmacārī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

384.

1703 Yena saccenayaṃ sāmo,
saccavādī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

385.

1704 Yena saccenayaṃ sāmo,
mātāpettibharo ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

386.

1705 Yena saccenayaṃ sāmo,
kule jeṭṭhāpacāyiko;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

387.

1706 Yena saccenayaṃ sāmo,
pāṇā piyataro mama;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

388.

1707 Yaṃ kiñcitthi kataṃ puññaṃ,
Mayhañceva pitucca te;
Sabbena tena kusalena,
Visaṃ sāmassa haññatu”.

389.

1708 Disvāna patitaṃ sāmaṃ,
puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
Aṭṭito puttasokena,
pitā saccaṃ abhāsatha.

390.

1709 “Yena saccenayaṃ sāmo,
dhammacārī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

391.

1710 Yena saccenayaṃ sāmo,
brahmacārī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

392.

1711 Yena saccenayaṃ sāmo,
saccavādī pure ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

393.

1712 Yena saccenayaṃ sāmo,
mātāpettibharo ahu;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

394.

1713 Yena saccenayaṃ sāmo,
kule jeṭṭhāpacāyiko;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

395.

1714 Yena saccenayaṃ sāmo,
pāṇā piyataro mama;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

396.

1715 Yaṃ kiñcitthi kataṃ puññaṃ,
Mayhañceva mātucca te;
Sabbena tena kusalena,
Visaṃ sāmassa haññatu.

397.

1716 Sā devatā antarahitā,
pabbate gandhamādane;
Sāmassa anukampāya,
imaṃ saccaṃ abhāsatha.

398.

1717 Pabbatyāhaṃ gandhamādane,
cirarattanivāsinī;
Na me piyataro koci,
añño sāmena vijjati;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu.

399.

1718 Sabbe vanā gandhamayā,
pabbate gandhamādane;
Etena saccavajjena,
visaṃ sāmassa haññatu”.

400.

1719 Tesaṃ lālappamānānaṃ,
bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
Khippaṃ sāmo samuṭṭhāsi,
yuvā kalyāṇadassano.

401.

1720 “Sāmohamasmi bhaddaṃ vo,
Sotthināmhi samuṭṭhito;
Mā bāḷhaṃ paridevetha,
Mañjunābhivadetha maṃ”.

402.

1721 “Svāgataṃ te mahārāja,
atho te adurāgataṃ;
Issarosi anuppatto,
yaṃ idhatthi pavedaya.

403.

1722 Tindukāni piyālāni,
madhuke kāsumāriyo;
Phalāni khuddakappāni,
bhuñja rāja varaṃ varaṃ.

404.

1723 Atthi me pānīyaṃ sītaṃ,
ābhataṃ girigabbharā;
Tato piva mahārāja,
sace tvaṃ abhikaṅkhasi”.

405.

1724 “Sammuyhāmi pamuyhāmi,
sabbā muyhanti me disā;
Petaṃ taṃ sāma maddakkhiṃ,
ko nu tvaṃ sāma jīvasi”.

406.

1725 “Api jīvaṃ mahārāja,
purisaṃ gāḷhavedanaṃ;
Upanītamanasaṅkappaṃ,
jīvantaṃ maññate mataṃ.

407.

1726 Api jīvaṃ mahārāja,
purisaṃ gāḷhavedanaṃ;
Taṃ nirodhagataṃ santaṃ,
jīvantaṃ maññate mataṃ.

408.

1727 Yo mātaraṃ pitaraṃ vā,
macco dhammena posati;
Devāpi naṃ tikicchanti,
mātāpettibharaṃ naraṃ.

409.

1728 Yo mātaraṃ pitaraṃ vā,
macco dhammena posati;
Idheva naṃ pasaṃsanti,
pecca sagge pamodati”.

410.

1729 “Esa bhiyyo pamuyhāmi,
Sabbā muyhanti me disā;
Saraṇaṃ taṃ sāma gacchāmi,
Tvañca me saraṇaṃ bhava”.

411.

1730 “Dhammaṃ cara mahārāja,
mātāpitūsu khattiya;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

412.

1731 Dhammaṃ cara mahārāja,
puttadāresu khattiya;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

413.

1732 Dhammaṃ cara mahārāja,
mittāmaccesu khattiya;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

414.

1733 Dhammaṃ cara mahārāja,
vāhanesu balesu ca;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

415.

1734 Dhammaṃ cara mahārāja,
gāmesu nigamesu ca;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

416.

1735 Dhammaṃ cara mahārāja,
raṭṭhesu janapadesu ca;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

417.

1736 Dhammaṃ cara mahārāja,
samaṇabrāhmaṇesu ca;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

418.

1737 Dhammaṃ cara mahārāja,
migapakkhīsu khattiya;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

419.

1738 Dhammaṃ cara mahārāja,
dhammo ciṇṇo sukhāvaho;
Idha dhammaṃ caritvāna,
rāja saggaṃ gamissasi.

420.

1739 Dhammaṃ cara mahārāja,
saindā devā sabrahmakā;
Suciṇṇena divaṃ pattā,
mā dhammaṃ rāja pāmado”ti.

1740 Suvaṇṇasāmajātakaṃ tatiyaṃ.