tipitaka2500.github.io

22.1.10.8 Dārakapabba

Mahānipāta

Mūgapakkhavagga

Vessantarajātaka

Dārakapabba

2087.

3440 “Uṭṭhehi jāli patiṭṭha,
porāṇaṃ viya dissati;
Brāhmaṇaṃ viya passāmi,
nandiyo mābhikīrare”.

2088.

3441 “Ahampi tāta passāmi,
yo so brahmāva dissati;
Addhiko viya āyāti,
atithī no bhavissati”.

2089.

3442 “Kacci nu bhoto kusalaṃ,
kacci bhoto anāmayaṃ;
Kacci uñchena yāpetha,
kacci mūlaphalā bahū.

2090.

3443 Kacci ḍaṃsā makasā ca,
appameva sarīsapā;
Vane vāḷamigākiṇṇe,
kacci hiṃsā na vijjati”.

2091.

3444 “Kusalañceva no brahme,
atho brahme anāmayaṃ;
Atho uñchena yāpema,
atho mūlaphalā bahū.

2092.

3445 Atho ḍaṃsā makasā ca,
appameva sarīsapā;
Vane vāḷamigākiṇṇe,
hiṃsā amhaṃ na vijjati”.

2093.

3446 Satta no māse vasataṃ,
araññe jīvasokinaṃ;
Imampi paṭhamaṃ passāma,
brāhmaṇaṃ devavaṇṇinaṃ;
Ādāya veḷuvaṃ daṇḍaṃ,
aggihuttaṃ kamaṇḍaluṃ.

2094.

3447 Svāgataṃ te mahābrahme,
atho te adurāgataṃ;
Anto pavisa bhaddante,
pāde pakkhālayassu te.

2095.

3448 Tindukāni piyālāni,
madhuke kāsumāriyo;
Phalāni khuddakappāni,
bhuñja brahme varaṃ varaṃ.

2096.

3449 Idampi pānīyaṃ sītaṃ,
ābhataṃ girigabbharā;
Tato piva mahābrahme,
sace tvaṃ abhikaṅkhasi.

2097.

3450 Atha tvaṃ kena vaṇṇena,
kena vā pana hetunā;
Anuppatto brahāraññaṃ,
taṃ me akkhāhi pucchito.

2098.

3451 “Yathā vārivaho pūro,
sabbakālaṃ na khīyati;
Evaṃ taṃ yācitāgacchiṃ,
putte me dehi yācito”.

2099.

3452 “Dadāmi na vikampāmi,
issaro naya brāhmaṇa;
Pāto gatā rājaputtī,
sāyaṃ uñchāto ehiti.

2100.

3453 Ekarattiṃ vasitvāna,
pāto gacchasi brāhmaṇa;
Tassā nhāte upaghāte,
atha ne māladhārine.

2101.

3454 Ekarattiṃ vasitvāna,
pāto gacchasi brāhmaṇa;
Nānāpupphehi sañchanne,
nānāgandhehi bhūsite;
Nānāmūlaphalākiṇṇe,
gaccha svādāya brāhmaṇa”.

2102.

3455 “Na vāsamabhirocāmi,
gamanaṃ mayha ruccati;
Antarāyopi me assa,
gacchaññeva rathesabha.

2103.

3456 Na hetā yācayogī naṃ,
antarāyassa kāriyā;
Itthiyo mantaṃ jānanti,
sabbaṃ gaṇhanti vāmato.

2104.

3457 Saddhāya dānaṃ dadato,
māsaṃ adakkhi mātaraṃ;
Antarāyampi sā kayirā,
gacchaññeva rathesabha.

2105.

3458 Āmantayassu te putte,
mā te mātaramaddasuṃ;
Saddhāya dānaṃ dadato,
evaṃ puññaṃ pavaḍḍhati.

2106.

3459 Āmantayassu te putte,
mā te mātaramaddasuṃ;
Mādisassa dhanaṃ datvā,
rāja saggaṃ gamissasi”.

2107.

3460 “Sace tvaṃ nicchase daṭṭhuṃ,
mama bhariyaṃ patibbataṃ;
Ayyakassapi dassehi,
jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho.

2108.

3461 Ime kumāre disvāna,
mañjuke piyabhāṇine;
Patīto sumano vitto,
bahuṃ dassati te dhanaṃ”.

2109.

3462 “Acchedanassa bhāyāmi,
rājaputta suṇohi me;
Rājadaṇḍāya maṃ dajjā,
vikkiṇeyya haneyya vā;
Jino dhanañca dāse ca,
gārayhassa brahmabandhuyā”.

2110.

3463 “Ime kumāre disvāna,
mañjuke piyabhāṇine;
Dhamme ṭhito mahārājā,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
Laddhā pītisomanassaṃ,
bahuṃ dassati te dhanaṃ”.

2111.

3464 “Nāhaṃ tampi karissāmi,
yaṃ maṃ tvaṃ anusāsasi;
Dārakeva ahaṃ nessaṃ,
brāhmaṇyā paricārake”.

2112.

3465 Tato kumārā byathitā,
sutvā luddassa bhāsitaṃ;
Tena tena padhāviṃsu,
jālī kaṇhājinā cubho.

2113.

3466 “Ehi tāta piyaputta,
pūretha mama pāramiṃ;
Hadayaṃ mebhisiñcetha,
karotha vacanaṃ mama.

2114.

3467 Yānā nāvā ca me hotha,
acalā bhavasāgare;
Jātipāraṃ tarissāmi,
santāressaṃ sadevakaṃ.

2115.

3468 Ehi amma piyadhīti,
pūretha mama pāramiṃ;
Hadayaṃ mebhisiñcetha,
karotha vacanaṃ mama.

2116.

3469 Yānā nāvā ca me hotha,
acalā bhavasāgare;
Jātipāraṃ tarissāmi,
uddharissaṃ sadevakaṃ”.

2117.

3470 Tato kumāre ādāya,
jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho;
Brāhmaṇassa adā dānaṃ,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano.

2118.

3471 Tato kumāre ādāya,
jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho;
Brāhmaṇassa adā vitto,
puttake dānamuttamaṃ.

2119.

3472 Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ,
tadāsi lomahaṃsanaṃ;
Yaṃ kumāre padinnamhi,
medanī sampakampatha.

2120.

3473 Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ,
tadāsi lomahaṃsanaṃ;
Yaṃ pañjalikato rājā,
kumāre sukhavacchite;
Brāhmaṇassa adā dānaṃ,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano.

2121.

3474 Tato so brāhmaṇo luddo,
lataṃ dantehi chindiya;
Latāya hatthe bandhitvā,
latāya anumajjatha.

2122.

3475 Tato so rajjumādāya,
daṇḍañcādāya brāhmaṇo;
Ākoṭayanto te neti,
sivirājassa pekkhato.

2123.

3476 Tato kumārā pakkāmuṃ,
brāhmaṇassa pamuñciya;
Assupuṇṇehi nettehi,
pitaraṃ so udikkhati.

2124.

3477 Vedhamassatthapattaṃva,
pitu pādāni vandati;
Pitu pādāni vanditvā,
idaṃ vacanamabravi.

2125.

3478 “Ammā ca tāta nikkhantā,
tvañca no tāta dassasi;
Yāva ammampi passemu,
atha no tāta dassasi.

2126.

3479 Ammā ca tāta nikkhantā,
tvañca no tāta dassasi;
Mā no tvaṃ tāta adadā,
yāva ammāpi etu no;
Tadāyaṃ brāhmaṇo kāmaṃ,
vikkiṇātu hanātu vā.

2127.

3480 Balaṅkapādo andhanakho,
atho ovaddhapiṇḍiko;
Dīghuttaroṭṭho capalo,
kaḷāro bhagganāsako.

2128.

3481 Kumbhodaro bhaggapiṭṭhi,
atho visamacakkhuko;
Lohamassu haritakeso,
valīnaṃ tilakāhato.

2129.

3482 Piṅgalo ca vinato ca,
vikaṭo ca brahā kharo;
Ajināni ca sannaddho,
amanusso bhayānako.

2130.

3483 Manusso udāhu yakkho,
maṃsalohitabhojano;
Gāmā araññamāgamma,
dhanaṃ taṃ tāta yācati.

2131.

3484 Nīyamāne pisācena,
kiṃ nu tāta udikkhasi;
Asmā nūna te hadayaṃ,
āyasaṃ daḷhabandhanaṃ.

2132.

3485 Yo no baddhe na jānāsi,
brāhmaṇena dhanesinā;
Accāyikena luddena,
yo no gāvova sumbhati.

2133.

3486 Idheva acchataṃ kaṇhā,
na sā jānāti kismiñci;
Migīva khīrasammattā,
yūthā hīnā pakandati.

2134.

3487 Na me idaṃ tathā dukkhaṃ,
labbhā hi pumunā idaṃ;
Yañca ammaṃ na passāmi,
taṃ me dukkhataraṃ ito.

2135.

3488 Na me idaṃ tathā dukkhaṃ,
labbhā hi pumunā idaṃ;
Yañca tātaṃ na passāmi,
taṃ me dukkhataraṃ ito.

2136.

3489 Sā nūna kapaṇā ammā,
cirarattāya rucchati;
Kaṇhājinaṃ apassantī,
kumāriṃ cārudassaniṃ.

2137.

3490 So nūna kapaṇo tāto,
cirarattāya rucchati;
Kaṇhājinaṃ apassanto,
kumāriṃ cārudassaniṃ.

2138.

3491 Sā nūna kapaṇā ammā,
ciraṃ rucchati assame;
Kaṇhājinaṃ apassantī,
kumāriṃ cārudassaniṃ.

2139.

3492 So nūna kapaṇo tāto,
ciraṃ rucchati assame;
Kaṇhājinaṃ apassanto,
kumāriṃ cārudassaniṃ.

2140.

3493 Sā nūna kapaṇā ammā,
cirarattāya rucchati;
Aḍḍharatte va ratte vā,
nadīva avasucchati.

2141.

3494 So nūna kapaṇo tāto,
cirarattāya rucchati;
Aḍḍharatte va ratte vā,
nadīva avasucchati.

2142.

3495 Ime te jambukā rukkhā,
vedisā sinduvārakā;
Vividhāni rukkhajātāni,
tāni ajja jahāmase.

2143.

3496 Assatthā panasā ceme,
nigrodhā ca kapitthanā;
Vividhāni phalajātāni,
tāni ajja jahāmase.

2144.

3497 Ime tiṭṭhanti ārāmā,
ayaṃ sītūdakā nadī;
Yatthassu pubbe kīḷāma,
tāni ajja jahāmase.

2145.

3498 Vividhāni pupphajātāni,
asmiṃ uparipabbate;
Yānassu pubbe dhārema,
tāni ajja jahāmase.

2146.

3499 Vividhāni phalajātāni,
asmiṃ uparipabbate;
Yānassu pubbe bhuñjāma,
tāni ajja jahāmase.

2147.

3500 Ime no hatthikā assā,
balībaddā ca no ime;
Yehissu pubbe kīḷāma,
tāni ajja jahāmase”.

2148.

3501 Nīyamānā kumārā te,
pitaraṃ etadabravuṃ;
“Ammaṃ ārogyaṃ vajjāsi,
tvañca tāta sukhī bhava.

2149.

3502 Ime no hatthikā assā,
balībaddā ca no ime;
Tāni ammāya dajjesi,
sokaṃ tehi vinessati.

2150.

3503 Ime no hatthikā assā,
balībaddā ca no ime;
Tāni ammā udikkhantī,
sokaṃ paṭivinessati”.

2151.

3504 Tato vessantaro rājā,
dānaṃ datvāna khattiyo;
Paṇṇasālaṃ pavisitvā,
kalunaṃ paridevayi.

2152.

3505 “Kaṃ nvajja chātā tasitā,
uparucchanti dārakā;
Sāyaṃ saṃvesanākāle,
ko ne dassati bhojanaṃ.

2153.

3506 Kaṃ nvajja chātā tasitā,
uparucchanti dārakā;
Sāyaṃ saṃvesanākāle,
ammā chātamha detha no.

2154.

3507 Kathaṃ nu pathaṃ gacchanti,
pattikā anupāhanā;
Santā sūnehi pādehi,
ko ne hatthe gahessati.

2155.

3508 Kathaṃ nu so na lajjeyya,
sammukhā paharaṃ mama;
Adūsakānaṃ puttānaṃ,
alajjī vata brāhmaṇo.

2156.

3509 Yopi me dāsidāsassa,
añño vā pana pesiyo;
Tassāpi suvihīnassa,
ko lajjī paharissati.

2157.

3510 Vārijasseva me sato,
baddhassa kumināmukhe;
Akkosati paharati,
piye putte apassato.

2158.

3511 Adu cāpaṃ gahetvāna,
khaggaṃ bandhiya vāmato;
Ānessāmi sake putte,
puttānañhi vadho dukho.

2159.

3512 Aṭṭhānametaṃ dukkharūpaṃ,
Yaṃ kumārā vihaññare;
Satañca dhammamaññāya,
Ko datvā anutappati”.

2160.

3513 “Saccaṃ kirevamāhaṃsu,
narā ekacciyā idha;
Yassa natthi sakā mātā,
yathā natthi tatheva so.

2161.

3514 Ehi kaṇhe marissāma,
natthattho jīvitena no;
Dinnamhāti janindena,
brāhmaṇassa dhanesino;
Accāyikassa luddassa,
yo no gāvova sumbhati.

2162.

3515 Ime te jambukā rukkhā,
vedisā sinduvārakā;
Vividhāni rukkhajātāni,
tāni kaṇhe jahāmase.

2163.

3516 Assatthā panasā ceme,
nigrodhā ca kapitthanā;
Vividhāni phalajātāni,
tāni kaṇhe jahāmase.

2164.

3517 Ime tiṭṭhanti ārāmā,
ayaṃ sītūdakā nadī;
Yatthassu pubbe kīḷāma,
tāni kaṇhe jahāmase.

2165.

3518 Vividhāni pupphajātāni,
asmiṃ uparipabbate;
Yānassu pubbe dhārema,
tāni kaṇhe jahāmase.

2166.

3519 Vividhāni phalajātāni,
asmiṃ uparipabbate;
Yānassu pubbe bhuñjāma,
tāni kaṇhe jahāmase.

2167.

3520 Ime no hatthikā assā,
balībaddā ca no ime;
Yehissu pubbe kīḷāma,
tāni kaṇhe jahāmase”.

2168.

3521 Nīyamānā kumārā te,
brāhmaṇassa pamuñciya;
Tena tena padhāviṃsu,
jālī kaṇhājinā cubho.

2169.

3522 Tato so rajjumādāya,
daṇḍañcādāya brāhmaṇo;
Ākoṭayanto te neti,
sivirājassa pekkhato.

2170.

3523 Taṃ taṃ kaṇhājināvoca,
“ayaṃ maṃ tāta brāhmaṇo;
Laṭṭhiyā paṭikoṭeti,
ghare jātaṃva dāsiyaṃ.

2171.

3524 Na cāyaṃ brāhmaṇo tāta,
dhammikā honti brāhmaṇā;
Yakkho brāhmaṇavaṇṇena,
khādituṃ tāta neti no;
Nīyamāne pisācena,
kiṃ nu tāta udikkhasi”.

2172.

3525 “Ime no pādakā dukkhā,
dīgho caddhā suduggamo;
Nīce colambate sūriyo,
brāhmaṇo ca dhāreti no.

2173.

3526 Okandāmase bhūtāni,
pabbatāni vanāni ca;
Sarassa sirasā vandāma,
supatitthe ca āpake.

2174.

3527 Tiṇalatāni osadhyo,
pabbatāni vanāni ca;
Ammaṃ ārogyaṃ vajjātha,
ayaṃ no neti brāhmaṇo.

2175.

3528 Vajjantu bhonto ammañca,
Maddiṃ asmāka mātaraṃ;
Sace anupatitukāmāsi,
Khippaṃ anupatiyāsi no.

2176.

3529 Ayaṃ ekapadī eti,
ujuṃ gacchati assamaṃ;
Tamevānupateyyāsi,
api passesi ne lahuṃ.

2177.

3530 Aho vata re jaṭinī,
vanamūlaphalahārike;
Suññaṃ disvāna assamaṃ,
taṃ te dukkhaṃ bhavissati.

2178.

3531 Ativelaṃ nu ammāya,
uñchā laddho anappako;
Yā no baddhe na jānāsi,
brāhmaṇena dhanesinā.

2179.

3532 Accāyikena luddena,
yo no gāvova sumbhati;
Apajja ammaṃ passemu,
sāyaṃ uñchāto āgataṃ.

2180.

3533 Dajjā ammā brāhmaṇassa,
phalaṃ khuddena missitaṃ;
Tadāyaṃ asito dhāto,
na bāḷhaṃ dhārayeyya no.

2181.

3534 Sūnā ca vata no pādā,
bāḷhaṃ dhāreti brāhmaṇo;
Iti tattha vilapiṃsu,
kumārā mātugiddhino”.

3535 Dārakapabbaṃ nāma.