tipitaka2500.github.io

22.1.10.3 Dānakaṇḍa

Mahānipāta

Mūgapakkhavagga

Vessantarajātaka

Dānakaṇḍa

1744.

3092 Tesaṃ lālappitaṃ sutvā,
puttassa suṇisāya ca;
Kalunaṃ paridevesi,
rājaputtī yasassinī.

1745.

3093 “Seyyo visaṃ me khāyitaṃ,
papātā papateyyahaṃ;
Rajjuyā bajjha miyyāhaṃ,
kasmā vessantaraṃ puttaṃ;
Pabbājenti adūsakaṃ.

1746.

3094 Ajjhāyakaṃ dānapatiṃ,
yācayogaṃ amacchariṃ;
Pūjitaṃ paṭirājūhi,
kittimantaṃ yasassinaṃ;
Kasmā vessantaraṃ puttaṃ,
pabbājenti adūsakaṃ.

1747.

3095 Mātāpettibharaṃ jantuṃ,
kule jeṭṭhāpacāyikaṃ;
Kasmā vessantaraṃ puttaṃ,
pabbājenti adūsakaṃ.

1748.

3096 Rañño hitaṃ devihitaṃ,
ñātīnaṃ sakhinaṃ hitaṃ;
Hitaṃ sabbassa raṭṭhassa,
kasmā vessantaraṃ puttaṃ;
Pabbājenti adūsakaṃ.

1749.

3097 Madhūniva palātāni,
ambāva patitā chamā;
Evaṃ hessati te raṭṭhaṃ,
pabbājenti adūsakaṃ.

1750.

3098 Haṃso nikhīṇapattova,
pallalasmiṃ anūdake;
Apaviddho amaccehi,
eko rājā vihiyyasi.

1751.

3099 Taṃ taṃ brūmi mahārāja,
attho te mā upaccagā;
Mā naṃ sivīnaṃ vacanā,
pabbājesi adūsakaṃ”.

1752.

3100 “Dhammassāpacitiṃ kummi,
sivīnaṃ vinayaṃ dhajaṃ;
Pabbājemi sakaṃ puttaṃ,
pāṇā piyataro hi me”.

1753.

3101 “Yassa pubbe dhajaggāni,
kaṇikārāva pupphitā;
Yāyantamanuyāyanti,
svajjekova gamissati.

1754.

3102 Yassa pubbe dhajaggāni,
kaṇikāravanāniva;
Yāyantamanuyāyanti,
svajjekova gamissati.

1755.

3103 Yassa pubbe anīkāni,
kaṇikārāva pupphitā;
Yāyantamanuyāyanti,
svajjekova gamissati.

1756.

3104 Yassa pubbe anīkāni,
kaṇikāravanāniva;
Yāyantamanuyāyanti,
svajjekova gamissati.

1757.

3105 Indagopakavaṇṇābhā,
gandhārā paṇḍukambalā;
Yāyantamanuyāyanti,
svajjekova gamissati.

1758.

3106 Yo pubbe hatthinā yāti,
sivikāya rathena ca;
Svajja vessantaro rājā,
kathaṃ gacchati pattiko.

1759.

3107 Kathaṃ candanalittaṅgo,
naccagītappabodhano;
Khurājinaṃ pharasuñca,
khārikājañca hāhiti.

1760.

3108 Kasmā nābhiharissanti,
kāsāvā ajināni ca;
Pavisantaṃ brahāraññaṃ,
kasmā cīraṃ na bajjhare.

1761.

3109 Kathaṃ nu cīraṃ dhārenti,
rājapabbajitā janā;
Kathaṃ kusamayaṃ cīraṃ,
maddī paridahissati.

1762.

3110 Kāsiyāni ca dhāretvā,
khomakoṭumbarāni ca;
Kusacīrāni dhārentī,
kathaṃ maddī karissati.

1763.

3111 Vayhāhi pariyāyitvā,
sivikāya rathena ca;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
pathaṃ gacchati pattikā.

1764.

3112 Yassā mudutalā hatthā,
caraṇā ca sukhedhitā;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
pathaṃ gacchati pattikā.

1765.

3113 Yassā mudutalā pādā,
caraṇā ca sukhedhitā;
Pādukāhi suvaṇṇāhi,
pīḷamānāva gacchati;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
pathaṃ gacchati pattikā.

1766.

3114 Yāssu itthisahassānaṃ,
purato gacchati mālinī;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
vanaṃ gacchati ekikā.

1767.

3115 Yāssu sivāya sutvāna,
muhuṃ uttasate pure;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
vanaṃ gacchati bhīrukā.

1768.

3116 Yāssu indasagottassa,
ulūkassa pavassato;
Sutvāna nadato bhītā,
vāruṇīva pavedhati;
Sā kathajja anujjhaṅgī,
vanaṃ gacchati bhīrukā.

1769.

3117 Sakuṇī hataputtāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ,
suññaṃ āgammimaṃ puraṃ.

1770.

3118 Sakuṇī hataputtāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Kisā paṇḍu bhavissāmi,
piye putte apassatī.

1771.

3119 Sakuṇī hataputtāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Tena tena padhāvissaṃ,
piye putte apassatī.

1772.

3120 Kurarī hatachāpāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ,
suññaṃ āgammimaṃ puraṃ.

1773.

3121 Kurarī hatachāpāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Kisā paṇḍu bhavissāmi,
piye putte apassatī.

1774.

3122 Kurarī hatachāpāva,
suññaṃ disvā kulāvakaṃ;
Tena tena padhāvissaṃ,
piye putte apassatī.

1775.

3123 Sā nūna cakkavākīva,
pallalasmiṃ anūdake;
Ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ,
suññaṃ āgammimaṃ puraṃ.

1776.

3124 Sā nūna cakkavākīva,
pallalasmiṃ anūdake;
Kisā paṇḍu bhavissāmi,
piye putte apassatī.

1777.

3125 Sā nūna cakkavākīva,
pallalasmiṃ anūdake;
Tena tena padhāvissaṃ,
piye putte apassatī.

1778.

3126 Evaṃ me vilapantiyā,
rājā puttaṃ adūsakaṃ;
Pabbājesi vanaṃ raṭṭhā,
maññe hissāmi jīvitaṃ”.

1779.

3127 Tassā lālappitaṃ sutvā,
sabbā antepure bahū;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
sivikaññā samāgatā.

1780.

3128 Sālāva sampamathitā,
mālutena pamadditā;
Senti puttā ca dārā ca,
vessantaranivesane.

1781.

3129 Orodhā ca kumārā ca,
vesiyānā ca brāhmaṇā;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
vessantaranivesane.

1782.

3130 Hatthārohā anīkaṭṭhā,
rathikā pattikārakā;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
vessantaranivesane.

1783.

3131 Tato ratyā vivasāne,
sūriyassuggamanaṃ pati;
Atha vessantaro rājā,
dānaṃ dātuṃ upāgami.

1784.

3132 “Vatthāni vatthakāmānaṃ,
soṇḍānaṃ detha vāruṇiṃ;
Bhojanaṃ bhojanatthīnaṃ,
sammadeva pavecchatha.

1785.

3133 Mā ca kañci vanibbake,
heṭhayittha idhāgate;
Tappetha annapānena,
gacchantu paṭipūjitā”.

1786.

3134 Athettha vattatī saddo,
tumulo bheravo mahā;
“Dānena taṃ nīharanti,
puna dānaṃ adā tuvaṃ”.

1787.

3135 Te su mattā kilantāva,
sampatanti vanibbakā;
Nikkhamante mahārāje,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane.

1788.

3136 “Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ,
Nānāphaladharaṃ dumaṃ;
Yathā vessantaraṃ raṭṭhā,
Pabbājenti adūsakaṃ.

1789.

3137 Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ,
sabbakāmadadaṃ dumaṃ;
Yathā vessantaraṃ raṭṭhā,
pabbājenti adūsakaṃ.

1790.

3138 Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ,
sabbakāmarasāharaṃ;
Yathā vessantaraṃ raṭṭhā,
pabbājenti adūsakaṃ”.

1791.

3139 Ye vuḍḍhā ye ca daharā,
ye ca majjhimaporisā;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
nikkhamante mahārāje;
Sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane.

1792.

3140 Atiyakkhā vassavarā,
itthāgārā ca rājino;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
nikkhamante mahārāje;
Sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane.

1793.

3141 Thiyopi tattha pakkanduṃ,
yā tamhi nagare ahu;
Nikkhamante mahārāje,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane.

1794.

3142 Ye brāhmaṇā ye ca samaṇā,
aññe vāpi vanibbakā;
Bāhā paggayha pakkanduṃ,
“adhammo kira bho iti.

1795.

3143 Yathā vessantaro rājā,
yajamāno sake pure;
Sivīnaṃ vacanatthena,
samhā raṭṭhā nirajjati”.

1796.

3144 Satta hatthisate datvā,
sabbālaṅkārabhūsite;
Suvaṇṇakacche mātaṅge,
hemakappanavāsase.

1797.

3145 Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
tomaraṅkusapāṇibhi;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1798.

3146 Satta assasate datvā,
sabbālaṅkārabhūsite;
Ājānīyeva jātiyā,
sindhave sīghavāhane.

1799.

3147 Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
illiyācāpadhāribhi;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1800.

3148 Satta rathasate datvā,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.

1801.

3149 Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1802.

3150 Satta itthisate datvā,
ekamekā rathe ṭhitā;
Sannaddhā nikkharajjūhi,
suvaṇṇehi alaṅkatā.

1803.

3151 Pītālaṅkārā pītavasanā,
Pītābharaṇabhūsitā;
Aḷārapamhā hasulā,
Susaññā tanumajjhimā;
Esa vessantaro rājā,
Samhā raṭṭhā nirajjati.

1804.

3152 Satta dhenusate datvā,
sabbā kaṃsupadhāraṇā;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1805.

3153 Satta dāsisate datvā,
satta dāsasatāni ca;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1806.

3154 Hatthī assarathe datvā,
nāriyo ca alaṅkatā;
Esa vessantaro rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1807.

3155 Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ,
tadāsi lomahaṃsanaṃ;
Mahādāne padinnamhi,
medanī sampakampatha.

1808.

3156 Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ,
tadāsi lomahaṃsanaṃ;
Yaṃ pañjalikato rājā,
samhā raṭṭhā nirajjati.

1809.

3157 Athettha vattatī saddo,
tumulo bheravo mahā;
Dānena taṃ nīharanti,
puna dānaṃ adā tuvaṃ.

1810.

3158 Te su mattā kilantāva,
sampatanti vanibbakā;
Nikkhamante mahārāje,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane.

1811.

3159 Āmantayittha rājānaṃ,
sañjayaṃ dhamminaṃ varaṃ;
“Avaruddhasi maṃ deva,
vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ.

1812.

3160 Ye hi keci mahārāja,
bhūtā ye ca bhavissare;
Atittāyeva kāmehi,
gacchanti yamasādhanaṃ.

1813.

3161 Svāhaṃ sake abhissasiṃ,
yajamāno sake pure;
Sivīnaṃ vacanatthena,
samhā raṭṭhā nirajjahaṃ.

1814.

3162 Aghaṃ taṃ paṭisevissaṃ,
vane vāḷamigākiṇṇe;
Khaggadīpinisevite,
ahaṃ puññāni karomi;
Tumhe paṅkamhi sīdatha.

1815.

3163 Anujānāhi maṃ amma,
pabbajjā mama ruccati;
Svāhaṃ sake abhissasiṃ,
yajamāno sake pure;
Sivīnaṃ vacanatthena,
samhā raṭṭhā nirajjahaṃ.

1816.

3164 Aghaṃ taṃ paṭisevissaṃ,
vane vāḷamigākiṇṇe;
Khaggadīpinisevite,
ahaṃ puññāni karomi;
Tumhe paṅkamhi sīdatha”.

1817.

3165 “Anujānāmi taṃ putta,
pabbajjā te samijjhatu;
Ayañca maddī kalyāṇī,
susaññā tanumajjhimā;
Acchataṃ saha puttehi,
kiṃ araññe karissati”.

1818.

3166 “Nāhaṃ akāmā dāsimpi,
araññaṃ netumussahe;
Sace icchati anvetu,
sace nicchati acchatu”.

1819.

3167 Tato suṇhaṃ mahārājā,
yācituṃ paṭipajjatha;
“Mā candanasamācāre,
rajojallaṃ adhārayi.

1820.

3168 Mā kāsiyāni dhāretvā,
kusacīraṃ adhārayi;
Dukkho vāso araññasmiṃ,
mā hi tvaṃ lakkhaṇe gami”.

1821.

3169 Tamabravi rājaputtī,
maddī sabbaṅgasobhanā;
“Nāhaṃ taṃ sukhamiccheyyaṃ,
yaṃ me vessantaraṃ vinā”.

1822.

3170 Tamabravi mahārājā,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
“Iṅgha maddi nisāmehi,
vane ye honti dussahā.

1823.

3171 Bahū kīṭā paṭaṅgā ca,
makasā madhumakkhikā;
Tepi taṃ tattha hiṃseyyuṃ,
taṃ te dukkhataraṃ siyā.

1824.

3172 Apare passa santāpe,
nadīnupanisevite;
Sappā ajagarā nāma,
avisā te mahabbalā.

1825.

3173 Te manussaṃ migaṃ vāpi,
api māsannamāgataṃ;
Parikkhipitvā bhogehi,
vasamānenti attano.

1826.

3174 Aññepi kaṇhajaṭino,
acchā nāma aghammigā;
Na tehi puriso diṭṭho,
rukkhamāruyha muccati.

1827.

3175 Saṅghaṭṭayantā siṅgāni,
tikkhaggātippahārino;
Mahiṃsā vicarantettha,
nadiṃ sotumbaraṃ pati.

1828.

3176 Disvā migānaṃ yūthānaṃ,
gavaṃ sañcarataṃ vane;
Dhenuva vacchagiddhāva,
kathaṃ maddi karissasi.

1829.

3177 Disvā sampatite ghore,
dumaggesu plavaṅgame;
Akhettaññāya te maddi,
bhavissate mahabbhayaṃ.

1830.

3178 Yā tvaṃ sivāya sutvāna,
muhuṃ uttasayī pure;
Sā tvaṃ vaṅkamanuppattā,
kathaṃ maddi karissasi.

1831.

3179 Ṭhite majjhanhike kāle,
sannisinnesu pakkhisu;
Saṇateva brahāraññaṃ,
tattha kiṃ gantumicchasi”.

1832.

3180 Tamabravi rājaputtī,
maddī sabbaṅgasobhanā;
“Yāni etāni akkhāsi,
vane paṭibhayāni me;
Sabbāni abhisambhossaṃ,
gacchaññeva rathesabha.

1833.

3181 Kāsaṃ kusaṃ poṭakilaṃ,
usiraṃ muñjapabbajaṃ;
Urasā panudahissāmi,
nassa hessāmi dunnayā.

1834.

3182 Bahūhi vata cariyāhi,
kumārī vindate patiṃ;
Udarassuparodhena,
gohanuveṭhanena ca.

1835.

3183 Aggissa pāricariyāya,
udakummujjanena ca;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1836.

3184 Apissā hoti appatto,
ucchiṭṭhamapi bhuñjituṃ;
Yo naṃ hatthe gahetvāna,
akāmaṃ parikaḍḍhati;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1837.

3185 Kesaggahaṇamukkhepā,
bhūmyā ca parisumbhanā;
Datvā ca nopakkamati,
bahuṃ dukkhaṃ anappakaṃ;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1838.

3186 Sukkacchavī vedhaverā,
datvā subhagamānino;
Akāmaṃ parikaḍḍhanti,
ulūkaññeva vāyasā;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1839.

3187 Api ñātikule phīte,
kaṃsapajjotane vasaṃ;
Nevābhivākyaṃ na labhe,
bhātūhi sakhinīhipi;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1840.

3188 Naggā nadī anudakā,
naggaṃ raṭṭhaṃ arājakaṃ;
Itthīpi vidhavā naggā,
yassāpi dasa bhātaro;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1841.

3189 Dhajo rathassa paññāṇaṃ,
dhūmo paññāṇamaggino;
Rājā rathassa paññāṇaṃ,
bhattā paññāṇamitthiyā;
Vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke,
gacchaññeva rathesabha.

1842.

3190 Yā daliddī daliddassa,
aḍḍhā aḍḍhassa kittimā;
Taṃ ve devā pasaṃsanti,
dukkarañhi karoti sā.

1843.

3191 Sāmikaṃ anubandhissaṃ,
sadā kāsāyavāsinī;
Pathabyāpi abhijjantyā,
vedhabyaṃ kaṭukitthiyā.

1844.

3192 Api sāgarapariyantaṃ,
bahuvittadharaṃ mahiṃ;
Nānāratanaparipūraṃ,
nicche vessantaraṃ vinā.

1845.

3193 Kathaṃ nu tāsaṃ hadayaṃ,
sukharā vata itthiyo;
Yā sāmike dukkhitamhi,
sukhamicchanti attano.

1846.

3194 Nikkhamante mahārāje,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane;
Tamahaṃ anubandhissaṃ,
sabbakāmadado hi me”.

1847.

3195 Tamabravi mahārājā,
maddiṃ sabbaṅgasobhanaṃ;
“Ime te daharā puttā,
jālī kaṇhājinā cubho;
Nikkhippa lakkhaṇe gaccha,
mayaṃ te posayāmase”.

1848.

3196 Tamabravi rājaputtī,
maddī sabbaṅgasobhanā;
“Piyā me puttakā deva,
jālī kaṇhājinā cubho;
Tyamhaṃ tattha ramessanti,
araññe jīvasokinaṃ”.

1849.

3197 Tamabravi mahārājā,
sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
“Sālīnaṃ odanaṃ bhutvā,
suciṃ maṃsūpasecanaṃ;
Rukkhaphalāni bhuñjantā,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1850.

3198 Bhutvā satapale kaṃse,
sovaṇṇe satarājike;
Rukkhapattesu bhuñjantā,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1851.

3199 Kāsiyāni ca dhāretvā,
khomakoṭumbarāni ca;
Kusacīrāni dhārentā,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1852.

3200 Vayhāhi pariyāyitvā,
sivikāya rathena ca;
Pattikā paridhāvantā,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1853.

3201 Kūṭāgāre sayitvāna,
nivāte phusitaggaḷe;
Sayantā rukkhamūlasmiṃ,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1854.

3202 Pallaṅkesu sayitvāna,
gonake cittasanthate;
Sayantā tiṇasanthāre,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1855.

3203 Gandhakena vilimpitvā,
agarucandanena ca;
Rajojallāni dhārentā,
kathaṃ kāhanti dārakā.

1856.

3204 Cāmaramorahatthehi,
bījitaṅgā sukhedhitā;
Phuṭṭhā ḍaṃsehi makasehi,
kathaṃ kāhanti dārakā”.

1857.

3205 Tamabravi rājaputtī,
maddī sabbaṅgasobhanā;
“Mā deva paridevesi,
mā ca tvaṃ vimano ahu;
Yathā mayaṃ bhavissāma,
tathā hessanti dārakā”.

1858.

3206 Idaṃ vatvāna pakkāmi,
maddī sabbaṅgasobhanā;
Sivimaggena anvesi,
putte ādāya lakkhaṇā.

1859.

3207 Tato vessantaro rājā,
dānaṃ datvāna khattiyo;
Pitu mātu ca vanditvā,
katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ.

1860.

3208 Catuvāhiṃ rathaṃ yuttaṃ,
sīghamāruyha sandanaṃ;
Ādāya puttadārañca,
vaṅkaṃ pāyāsi pabbataṃ.

1861.

3209 Tato vessantaro rājā,
yenāsi bahuko jano;
“Āmanta kho taṃ gacchāma,
arogā hontu ñātayo.

1862.

3210 Iṅgha maddi nisāmehi,
rammarūpaṃva dissati;
Āvāsaṃ siviseṭṭhassa,
pettikaṃ bhavanaṃ mama”.

1863.

3211 Taṃ brāhmaṇā anvagamuṃ,
te naṃ asse ayācisuṃ;
Yācito paṭipādesi,
catunnaṃ caturo haye.

1864.

3212 “Iṅgha maddi nisāmehi,
cittarūpaṃva dissati;
Migarohiccavaṇṇena,
dakkhiṇassā vahanti maṃ”.

1865.

3213 Athettha pañcamo āgā,
so taṃ rathamayācatha;
Tassa taṃ yācitodāsi,
na cassupahato mano.

1866.

3214 Tato vessantaro rājā,
oropetvā sakaṃ janaṃ;
Assāsayi assarathaṃ,
brāhmaṇassa dhanesino.

1867.

3215 “Tvaṃ maddi kaṇhaṃ gaṇhāhi,
lahu esā kaniṭṭhikā;
Ahaṃ jāliṃ gahessāmi,
garuko bhātiko hi so”.

1868.

3216 Rājā kumāramādāya,
rājaputtī ca dārikaṃ;
Sammodamānā pakkāmuṃ,
aññamaññaṃ piyaṃvadā.

3217 Dānakaṇḍaṃ nāma.