Ekūposathikavagga

Khemātherīapadāna

289.

460 “Padumuttaro nāma jino,

sabbadhammesu cakkhumā;

Ito satasahassamhi,

kappe uppajji nāyako.

290.

461 Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ,

jātā seṭṭhikule ahuṃ;

Nānāratanapajjote,

mahāsukhasamappitā.

291.

462 Upetvā taṃ mahāvīraṃ,

assosiṃ dhammadesanaṃ;

Tato jātappasādāhaṃ,

upemi saraṇaṃ jinaṃ.

292.

463 Mātaraṃ pitarañcāhaṃ,

āyācitvā vināyakaṃ;

Nimantayitvā sattāhaṃ,

bhojayiṃ sahasāvakaṃ.

293.

464 Atikkante ca sattāhe,

mahāpaññānamuttamaṃ;

Bhikkhuniṃ etadaggamhi,

ṭhapesi narasārathi.

294.

465 Taṃ sutvā muditā hutvā,

puno tassa mahesino;

Kāraṃ katvāna taṃ ṭhānaṃ,

paṇipacca paṇīdahiṃ.

295.

466 Tato mama jino āha,

‘sijjhataṃ paṇidhī tava;

Sasaṃghe me kataṃ kāraṃ,

appameyyaphalaṃ tayā.

296.

467 Satasahassito kappe,

okkākakulasambhavo;

Gotamo nāma gottena,

satthā loke bhavissati.

297.

468 Tassa dhammesu dāyādā,

orasā dhammanimmitā;

Etadaggamanuppattā,

khemā nāma bhavissati’.

298.

469 Tena kammena sukatena,

cetanāpaṇidhīhi ca;

Jahitvā mānusaṃ dehaṃ,

tāvatiṃsūpagā ahaṃ.

299.

470 Tato cutā yāmamagaṃ,

tatohaṃ tusitaṃ gatā;

Tato ca nimmānaratiṃ,

vasavattipuraṃ tato.

300.

471 Yattha yatthūpapajjāmi,

tassa kammassa vāhasā;

Tattha tattheva rājūnaṃ,

mahesittamakārayiṃ.

301.

472 Tato cutā manussatte,

rājūnaṃ cakkavattinaṃ;

Maṇḍalīnañca rājūnaṃ,

mahesittamakārayiṃ.

302.

473 Sampattiṃ anubhotvāna,

devesu manujesu ca;

Sabbattha sukhitā hutvā,

nekakappesu saṃsariṃ.

303.

474 Ekanavutito kappe,

vipassī lokanāyako;

Uppajji cārudassano,

sabbadhammavipassako.

304.

475 Tamahaṃ lokanāyakaṃ,

upetvā narasārathiṃ;

Dhammaṃ bhaṇitaṃ sutvāna,

pabbajiṃ anagāriyaṃ.

305.

476 Dasavassasahassāni,

tassa vīrassa sāsane;

Brahmacariyaṃ caritvāna,

yuttayogā bahussutā.

306.

477 Paccayākārakusalā,

catusaccavisāradā;

Nipuṇā cittakathikā,

satthusāsanakārikā.

307.

478 Tato cutāhaṃ tusitaṃ,

upapannā yasassinī;

Abhibhomi tahiṃ aññe,

brahmacārīphalenahaṃ.

308.

479 Yattha yatthūpapannāhaṃ,

mahābhogā mahaddhanā;

Medhāvinī rūpavatī,

vinītaparisāpi ca.

309.

480 Bhavāmi tena kammena,

yogena jinasāsane;

Sabbā sampattiyo mayhaṃ,

sulabhā manaso piyā.

310.

481 Yopi me bhavate bhattā,

yattha yattha gatāyapi;

Vimāneti na maṃ koci,

paṭipattibalena me.

311.

482 Imamhi bhaddake kappe,

brahmabandhu mahāyaso;

Nāmena koṇāgamano,

uppajji vadataṃ varo.

312.

483 Tadā hi bārāṇasiyaṃ,

susamiddhakulappajā;

Dhanañjānī sumedhā ca,

ahampi ca tayo janā.

313.

484 Saṃghārāmamadāsimha,

dānasahāyikā pure;

Saṃghassa ca vihārampi,

uddissa kārikā mayaṃ.

314.

485 Tato cutā mayaṃ sabbā,

tāvatiṃsūpagā ahuṃ;

Yasasā aggataṃ pattā,

manussesu tatheva ca.

315.

486 Imasmiṃyeva kappamhi,

brahmabandhu mahāyaso;

Kassapo nāma gottena,

uppajji vadataṃ varo.

316.

487 Upaṭṭhāko mahesissa,

tadā āsi narissaro;

Kāsirājā kikī nāma,

bārāṇasipuruttame.

317.

488 Tassāsiṃ jeṭṭhikā dhītā,

samaṇī iti vissutā;

Dhammaṃ sutvā jinaggassa,

pabbajjaṃ samarocayiṃ.

318.

489 Anujāni na no tāto,

agāreva tadā mayaṃ;

Vīsavassasahassāni,

vicarimha atanditā.

319.

490 Komāribrahmacariyaṃ,

rājakaññā sukhedhitā;

Buddhopaṭṭhānaniratā,

muditā satta dhītaro.

320.

491 Samaṇī samaṇaguttā ca,

bhikkhunī bhikkhudāyikā;

Dhammā ceva sudhammā ca,

sattamī saṃghadāyikā.

321.

492 Ahaṃ uppalavaṇṇā ca,

paṭācārā ca kuṇḍalā;

Kisāgotamī dhammadinnā,

visākhā hoti sattamī.

322.

493 Kadāci so narādicco,

dhammaṃ desesi abbhutaṃ;

Mahānidānasuttantaṃ,

sutvā taṃ pariyāpuṇiṃ.

323.

494 Tehi kammehi sukatehi,

cetanāpaṇidhīhi ca;

Jahitvā mānusaṃ dehaṃ,

tāvatiṃsamagacchahaṃ.

324.

495 Pacchime ca bhave dāni,

sākalāya puruttame;

Rañño maddassa dhītāmhi,

manāpā dayitā piyā.

325.

496 Saha me jātamattamhi,

khemaṃ tamhi pure ahu;

Tato khemāti nāmaṃ me,

guṇato upapajjatha.

326.

497 Yadāhaṃ yobbanaṃ pattā,

rūpalāvaññabhūsitā;

Tadā adāsi maṃ tāto,

bimbisārassa rājino.

327.

498 Tassāhaṃ suppiyā āsiṃ,

rūpake lāyane ratā;

Rūpānaṃ dosavādīti,

na upesiṃ mahādayaṃ.

328.

499 Bimbisāro tadā rājā,

mamānuggahabuddhiyā;

Vaṇṇayitvā veḷuvanaṃ,

gāyake gāpayī mamaṃ.

329.

500 Rammaṃ veḷuvanaṃ yena,

na diṭṭhaṃ sugatālayaṃ;

Na tena nandanaṃ diṭṭhaṃ,

iti maññāmase mayaṃ.

330.

501 Yena veḷuvanaṃ diṭṭhaṃ,

naranandananandanaṃ;

Sudiṭṭhaṃ nandanaṃ tena,

amarindasunandanaṃ.

331.

502 Vihāya nandanaṃ devā,

otaritvā mahītalaṃ;

Rammaṃ veḷuvanaṃ disvā,

na tappanti suvimhitā.

332.

503 Rājapuññena nibbattaṃ,

buddhapuññena bhūsitaṃ;

Ko vattā tassa nissesaṃ,

vanassa guṇasañcayaṃ.

333.

504 Taṃ sutvā vanasamiddhaṃ,

mama sotamanoharaṃ;

Daṭṭhukāmā tamuyyānaṃ,

rañño ārocayiṃ tadā.

334.

505 Mahatā parivārena,

tadā ca so mahīpati;

Maṃ pesesi tamuyyānaṃ,

dassanāya samussukaṃ.

335.

506 ‘Gaccha passa mahābhoge,

vanaṃ nettarasāyanaṃ;

Yaṃ sadā bhāti siriyā,

sugatābhānurañjitaṃ’.

336.

507 ‘Yadā ca piṇḍāya muni,

giribbajapuruttamaṃ;

Paviṭṭhohaṃ tadāyeva,

vanaṃ daṭṭhumupāgamiṃ’.

337.

508 Tadā taṃ phullavipinaṃ,

nānābhamarakūjitaṃ;

Kokilāgītasahitaṃ,

mayūragaṇanaccitaṃ.

338.

509 Appasaddamanākiṇṇaṃ,

nānācaṅkamabhūsitaṃ;

Kuṭimaṇḍapasaṃkiṇṇaṃ,

yogīvaravirājitaṃ.

339.

510 Vicarantī amaññissaṃ,

‘saphalaṃ nayanaṃ mama’;

Tatthāpi taruṇaṃ bhikkhuṃ,

yuttaṃ disvā vicintayiṃ.

340.

511 ‘Īdise vipine ramme,

ṭhitoyaṃ navayobbane;

Vasantamiva kantena,

rūpena ca samanvito.

341.

512 Nisinno rukkhamūlamhi,

muṇḍo saṅghāṭipāruto;

Jhāyate vatayaṃ bhikkhu,

hitvā visayajaṃ ratiṃ.

342.

513 Nanu nāma gahaṭṭhena,

kāmaṃ bhutvā yathāsukhaṃ;

Pacchā jiṇṇena dhammoyaṃ,

caritabbo subhaddako’.

343.

514 ‘Suññakan’ti viditvāna,

‘gandhagehaṃ jinālayaṃ’;

Upetvā jinamaddakkhaṃ,

udayantaṃva bhākaraṃ.

344.

515 Ekakaṃ sukhamāsīnaṃ,

bījamānaṃ varitthiyā;

Disvānevaṃ vicintesiṃ,

‘nāyaṃ lūkho narāsabho.

345.

516 Sā kaññā kanakābhāsā,

padumānanalocanā;

Bimboṭṭhī kundadasanā,

manonettarasāyanā.

346.

517 Hemadolābhasavanā,

kalikākārasutthanī;

Vedimajjhāva sussoṇī,

rambhoru cārubhūsanā.

347.

518 Rattaṃsakupasambyānā,

nīlamaṭṭhanivāsanā;

Atappaneyyarūpena,

hāsabhāvasamanvitā’.

348.

519 Disvā tamevaṃ cintesiṃ,

‘ahoyamabhirūpinī;

Na mayānena nettena,

diṭṭhapubbā kudācanaṃ’.

349.

520 Tato jarābhibhūtā sā,

vivaṇṇā vikatānanā;

Bhinnadantā setasirā,

salālā vadanāsuci.

350.

521 Saṃkhittakaṇṇā setakkhī,

lambāsubhapayodharā;

Valivitatasabbaṅgī,

sirāvitatadehinī.

351.

522 Nataṅgā daṇḍadutiyā,

upphāsulikatā kisā;

Pavedhamānā patitā,

nissasantī muhuṃ muhuṃ.

352.

523 Tato me āsi saṃvego,

abbhuto lomahaṃsano;

‘Dhiratthu rūpaṃ asuciṃ,

ramante yattha bālisā’.

353.

524 Tadā mahākāruṇiko,

disvā saṃviggamānasaṃ;

Udaggacitto sugato,

imā gāthā abhāsatha.

354.

525 ‘Āturaṃ asuciṃ pūtiṃ,

passa kheme samussayaṃ;

Uggharantaṃ paggharantaṃ,

bālānaṃ abhinanditaṃ.

355.

526 Asubhāya cittaṃ bhāvehi,

ekaggaṃ susamāhitaṃ;

Sati kāyagatā tyatthu,

nibbidā bahulā bhava.

356.

527 Yathā idaṃ tathā etaṃ,

yathā etaṃ tathā idaṃ;

Ajjhattañca bahiddhā ca,

kāye chandaṃ virājaya.

357.

528 Animittañca bhāvehi,

mānānusayamujjaha;

Tato mānābhisamayā,

upasantā carissasi.

358.

529 Ye rāgarattānupatanti sotaṃ,

Sayaṃ kataṃ makkaṭakova jālaṃ;

Etampi chetvāna paribbajanti,

Anapekkhino kāmasukhaṃ pahāya’.

359.

530 Tato kallitacittaṃ maṃ,

ñatvāna narasārathi;

Mahānidānaṃ desesi,

suttantaṃ vinayāya me.

360.

531 Sutvā suttantaseṭṭhaṃ taṃ,

pubbasaññamanussariṃ;

Tattha ṭhitāvahaṃ santī,

dhammacakkhuṃ visodhayiṃ.

361.

532 Nipatitvā mahesissa,

pādamūlamhi tāvade;

Accayaṃ desanatthāya,

idaṃ vacanamabraviṃ.

362.

533 ‘Namo te sabbadassāvī,

namo te karuṇākara;

Namo te tiṇṇasaṃsāra,

namo te amataṃdada.

363.

534 Diṭṭhigahanapakkhandā,

kāmarāgavimohitā;

Tayā sammā upāyena,

vinītā vinaye ratā.

364.

535 Adassanena vibhogā,

tādisānaṃ mahesinaṃ;

Anubhonti mahādukkhaṃ,

sattā saṃsārasāgare.

365.

536 Yadāhaṃ lokasaraṇaṃ,

araṇaṃ araṇantaguṃ;

Nāddasāmi adūraṭṭhaṃ,

desayāmi tamaccayaṃ.

366.

537 Mahāhitaṃ varadadaṃ,

ahitoti visaṅkitā;

Nopesiṃ rūpaniratā,

desayāmi tamaccayaṃ’.

367.

538 Tadā madhuranigghoso,

mahākāruṇiko jino;

Avoca tiṭṭha khemeti,

siñcanto amatena maṃ.

368.

539 Tadā paṇamya sirasā,

katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ;

Gantvā disvā narapatiṃ,

idaṃ vacanamabraviṃ.

369.

540 ‘Aho sammā upāyo te,

cintitoyamarindama;

Vanadassanakāmāya,

diṭṭho nibbānato muni.

370.

541 Yadi te ruccate rāja,

sāsane tassa tādino;

Pabbajissāmi rūpehaṃ,

nibbinnā munivāṇinā’.

542 Dutiyaṃ bhāṇavāraṃ.

371.

543 Añjaliṃ paggahetvāna,

tadāha sa mahīpati;

‘Anujānāmi te bhadde,

pabbajjā tava sijjhatu’.

372.

544 Pabbajitvā tadā cāhaṃ,

addhamāse upaṭṭhite;

Dīpodayañca bhedañca,

disvā saṃviggamānasā.

373.

545 Nibbinnā sabbasaṅkhāre,

paccayākārakovidā;

Caturoghe atikkamma,

arahattamapāpuṇiṃ.

374.

546 Iddhīsu ca vasī āsiṃ,

dibbāya sotadhātuyā;

Cetopariyañāṇassa,

vasī cāpi bhavāmahaṃ.

375.

547 Pubbenivāsaṃ jānāmi,

dibbacakkhu visodhitaṃ;

Sabbāsavā parikkhīṇā,

natthi dāni punabbhavo.

376.

548 Atthadhammaniruttīsu,

paṭibhāne tatheva ca;

Parisuddhaṃ mama ñāṇaṃ,

uppannaṃ buddhasāsane.

377.

549 Kusalāhaṃ visuddhīsu,

kathāvatthuvisāradā;

Abhidhammanayaññū ca,

vasippattāmhi sāsane.

378.

550 Tato toraṇavatthusmiṃ,

raññā kosalasāminā;

Pucchitā nipuṇe pañhe,

byākarontī yathātathaṃ.

379.

551 Tadā sa rājā sugataṃ,

upasaṅkamma pucchatha;

Tatheva buddho byākāsi,

yathā te byākatā mayā.

380.

552 Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho,

etadagge ṭhapesi maṃ;

Mahāpaññānamaggāti,

bhikkhunīnaṃ naruttamo.

381.

553 Kilesā jhāpitā mayhaṃ,

…pe…

viharāmi anāsavā.

382.

554 Svāgataṃ vata me āsi,

…pe…

kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

383.

555 Paṭisambhidā catasso,

…pe…

kataṃ buddhassa sāsanaṃ”.

556 Itthaṃ sudaṃ khemā bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.

557 Khemātheriyāpadānaṃ aṭṭhamaṃ.