tipitaka2500.github.io

19.1.2 Saṅkiccajātaka

Saṭṭhinipāta

Soṇakavagga

Saṅkiccajātaka

69.

512 Disvā nisinnaṃ rājānaṃ,
brahmadattaṃ rathesabhaṃ;
Athassa paṭivedesi,
“yassāsi anukampako.

70.

513 Saṅkiccāyaṃ anuppatto,
isīnaṃ sādhusammato;
Taramānarūpo niyyāhi,
khippaṃ passa mahesinaṃ”.

71.

514 Tato ca rājā taramāno,
yuttamāruyha sandanaṃ;
Mittāmaccaparibyūḷho,
agamāsi rathesabho.

72.

515 Nikkhippa pañca kakudhāni,
kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
Vālabījanimuṇhīsaṃ,
khaggaṃ chattañcupāhanaṃ.

73.

516 Oruyha rājā yānamhā,
ṭhapayitvā paṭicchadaṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
saṅkiccamupasaṅkami.

74.

517 Upasaṅkamitvā so rājā,
sammodi isinā saha;
Taṃ kathaṃ vītisāretvā,
ekamantaṃ upāvisi.

75.

518 Ekamantaṃ nisinnova,
atha kālaṃ amaññatha;
Tato pāpāni kammāni,
pucchituṃ paṭipajjatha.

76.

519 “Isiṃ pucchāma saṅkiccaṃ,
isīnaṃ sādhusammataṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
isisaṃghapurakkhataṃ.

77.

520 Kaṃ gatiṃ pecca gacchanti,
narā dhammāticārino;
Aticiṇṇo mayā dhammo,
taṃ me akkhāhi pucchito”.

78.

521 Isī avaca saṅkicco,
kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
“mahārāja suṇohi me.

79.

522 Uppathena vajantassa,
yo maggamanusāsati;
Tassa ce vacanaṃ kayirā,
nāssa maggeyya kaṇṭako.

80.

523 Adhammaṃ paṭipannassa,
yo dhammamanusāsati;
Tassa ce vacanaṃ kayirā,
na so gaccheyya duggatiṃ”.

81.

524 “Dhammo patho mahārāja,
adhammo pana uppatho;
Adhammo nirayaṃ neti,
dhammo pāpeti suggatiṃ.

82.

525 Adhammacārino rāja,
narā visamajīvino;
Yaṃ gatiṃ pecca gacchanti,
niraye te suṇohi me.

83.

526 Sañjīvo kāḷasutto ca,
saṅghāto dve ca roruvā;
Athāparo mahāvīci,
tāpano ca patāpano.

84.

527 Iccete aṭṭha nirayā,
akkhātā duratikkamā;
Ākiṇṇā luddakammehi,
paccekā soḷasussadā.

85.

528 Kadariyatāpanā ghorā,
accimanto mahabbhayā;
Lomahaṃsanarūpā ca,
bhesmā paṭibhayā dukhā.

86.

529 Catukkaṇṇā catudvārā,
vibhattā bhāgaso mitā;
Ayopākārapariyantā,
ayasā paṭikujjitā.

87.

530 Tesaṃ ayomayā bhūmi,
jalitā tejasā yutā;
Samantā yojanasataṃ,
phuṭā tiṭṭhanti sabbadā.

88.

531 Ete patanti niraye,
uddhampādā avaṃsirā;
Isīnaṃ ativattāro,
saññatānaṃ tapassinaṃ.

89.

532 Te bhūnahuno paccanti,
macchā bilakatā yathā;
Saṃvacchare asaṅkheyye,
narā kibbisakārino.

90.

533 Ḍayhamānena gattena,
niccaṃ santarabāhiraṃ;
Nirayā nādhigacchanti,
dvāraṃ nikkhamanesino.

91.

534 Puratthimena dhāvanti,
tato dhāvanti pacchato;
Uttarenapi dhāvanti,
tato dhāvanti dakkhiṇaṃ;
Yaṃ yañhi dvāraṃ gacchanti,
taṃ tadeva pidhīyare.

92.

535 Bahūni vassasahassāni,
janā nirayagāmino;
Bāhā paggayha kandanti,
patvā dukkhaṃ anappakaṃ.

93.

536 Āsīvisaṃva kupitaṃ,
tejassiṃ duratikkamaṃ;
Na sādhurūpe āsīde,
saññatānaṃ tapassinaṃ.

94.

537 Atikāyo mahissāso,
ajjuno kekakādhipo;
Sahassabāhu ucchinno,
isimāsajja gotamaṃ.

95.

538 Arajaṃ rajasā vacchaṃ,
Kisaṃ avakiriya daṇḍakī;
Tālova mūlato chinno,
Sa rājā vibhavaṅgato.

96.

539 Upahacca manaṃ majjho,
mātaṅgasmiṃ yasassine;
Sapārisajjo ucchinno,
majjhāraññaṃ tadā ahu.

97.

540 Kaṇhadīpāyanāsajja,
Isiṃ andhakaveṇḍayo;
Aññoññaṃ musalā hantvā,
Sampattā yamasādhanaṃ.

98.

541 Athāyaṃ isinā satto,
antalikkhacaro pure;
Pāvekkhi pathaviṃ cecco,
hīnatto pattapariyāyaṃ.

99.

542 Tasmā hi chandāgamanaṃ,
nappasaṃsanti paṇḍitā;
Aduṭṭhacitto bhāseyya,
giraṃ saccūpasaṃhitaṃ.

100.

543 Manasā ce paduṭṭhena,
yo naro pekkhate muniṃ;
Vijjācaraṇasampannaṃ,
gantā so nirayaṃ adho.

101.

544 Ye vuḍḍhe paribhāsanti,
pharusūpakkamā janā;
Anapaccā adāyādā,
tālavatthu bhavanti te.

102.

545 Yo ca pabbajitaṃ hanti,
katakiccaṃ mahesinaṃ;
Sa kāḷasutte niraye,
cirarattāya paccati.

103.

546 Yo ca rājā adhammaṭṭho,
raṭṭhaviddhaṃsano mago;
Tāpayitvā janapadaṃ,
tāpane pecca paccati.

104.

547 So ca vassasahassāni,
sataṃ dibbāni paccati;
Accisaṃghapareto so,
dukkhaṃ vedeti vedanaṃ.

105.

548 Tassa aggisikhā kāyā,
niccharanti pabhassarā;
Tejobhakkhassa gattāni,
lomehi ca nakhehi ca.

106.

549 Ḍayhamānena gattena,
niccaṃ santarabāhiraṃ;
Dukkhābhitunno nadati,
nāgo tuttaṭṭito yathā.

107.

550 Yo lobhā pitaraṃ hanti,
dosā vā purisādhamo;
Sa kāḷasutte niraye,
cirarattāya paccati.

108.

551 Sa tādiso paccati lohakumbhiyaṃ,
Pakkañca sattīhi hananti nittacaṃ;
Andhaṃ karitvā muttakarīsabhakkhaṃ,
Khāre nimujjanti tathāvidhaṃ naraṃ.

109.

552 Tattaṃ pakkuthitamayoguḷañca,
Dīghe ca phāle cirarattatāpite;
Vikkhambhamādāya vibandharajjubhi,
Vivaṭe mukhe sampavisanti rakkhasā.

110.

553 Sāmā ca soṇā sabalā ca gijjhā,
Kākoḷasaṅghā ca dijā ayomukhā;
Saṅgamma khādanti vipphandamānaṃ,
Jivhaṃ vibhajja vighāsaṃ salohitaṃ.

111.

554 Taṃ daḍḍhatālaṃ paribhinnagattaṃ,
Nippothayantā anuvicaranti rakkhasā;
Ratī hi nesaṃ dukhino panītare,
Etādisasmiṃ niraye vasanti;
Ye keci loke idha pettighātino.

112.

555 Putto ca mātaraṃ hantvā,
ito gantvā yamakkhayaṃ;
Bhusamāpajjate dukkhaṃ,
attakammaphalūpago.

113.

556 Amanussā atibalā,
hantāraṃ janayantiyā;
Ayomayehi vālehi,
pīḷayanti punappunaṃ.

114.

557 Tamassavaṃ sakā gattā,
rudhiraṃ attasambhavaṃ;
Tambalohavilīnaṃva,
tattaṃ pāyenti mattighaṃ.

115.

558 Jigucchaṃ kuṇapaṃ pūtiṃ,
Duggandhaṃ gūthakaddamaṃ;
Pubbalohitasaṅkāsaṃ,
Rahadamogayha tiṭṭhati.

116.

559 Tamenaṃ kimayo tattha,
atikāyā ayomukhā;
Chaviṃ bhetvāna khādanti,
saṅgiddhā maṃsalohite.

117.

560 So ca taṃ nirayaṃ patto,
nimuggo sataporisaṃ;
Pūtikaṃ kuṇapaṃ vāti,
samantā satayojanaṃ.

118.

561 Cakkhumāpi hi cakkhūhi,
tena gandhena jīyati;
Etādisaṃ brahmadatta,
mātugho labhate dukhaṃ.

119.

562 Khuradhāramanukkamma,
tikkhaṃ durabhisambhavaṃ;
Patanti gabbhapātiyo,
duggaṃ vetaraṇiṃ nadiṃ.

120.

563 Ayomayā simbaliyo,
soḷasaṅgulakaṇṭakā;
Ubhato abhilambanti,
duggaṃ vetaraṇiṃ nadiṃ.

121.

564 Te accimanto tiṭṭhanti,
aggikkhandhāva ārakā;
Ādittā jātavedena,
uddhaṃ yojanamuggatā.

122.

565 Ete vajanti niraye,
tatte tikhiṇakaṇṭake;
Nāriyo ca aticārā,
narā ca paradāragū.

123.

566 Te patanti adhokkhandhā,
vivattā vihatā puthū;
Sayanti vinividdhaṅgā,
dīghaṃ jagganti sabbadā.

124.

567 Tato ratyā vivasāne,
mahatiṃ pabbatūpamaṃ;
Lohakumbhiṃ pavajjanti,
tattaṃ aggisamūdakaṃ.

125.

568 Evaṃ divā ca ratto ca,
dussīlā mohapārutā;
Anubhonti sakaṃ kammaṃ,
pubbe dukkaṭamattano.

126.

569 Yā ca bhariyā dhanakkītā,
sāmikaṃ atimaññati;
Sassuṃ vā sasuraṃ vāpi,
jeṭṭhaṃ vāpi nanandaraṃ.

127.

570 Tassā vaṅkena jivhaggaṃ,
nibbahanti sabandhanaṃ;
Sa byāmamattaṃ kiminaṃ,
jivhaṃ passati attani;
Viññāpetuṃ na sakkoti,
tāpane pecca paccati.

128.

571 Orabbhikā sūkarikā,
macchikā migabandhakā;
Corā goghātakā luddā,
avaṇṇe vaṇṇakārakā.

129.

572 Sattīhi lohakūṭehi,
nettiṃsehi usūhi ca;
Haññamānā khāranadiṃ,
papatanti avaṃsirā.

130.

573 Sāyaṃ pāto kūṭakārī,
ayokūṭehi haññati;
Tato vantaṃ durattānaṃ,
paresaṃ bhuñjare sadā.

131.

574 Dhaṅkā bheraṇḍakā gijjhā,
kākoḷā ca ayomukhā;
Vipphandamānaṃ khādanti,
naraṃ kibbisakārakaṃ.

132.

575 Ye migena migaṃ hanti,
pakkhiṃ vā pana pakkhinā;
Asanto rajasā channā,
gantā te nirayussadaṃ.

133.

576 Santo ca uddhaṃ gacchanti,
suciṇṇenidha kammunā;
Suciṇṇassa phalaṃ passa,
saindā devā sabrahmakā.

134.

577 Taṃ taṃ brūmi mahārāja,
Dhammaṃ raṭṭhapatī cara;
Tathā rāja carāhi dhammaṃ,
Yathā taṃ suciṇṇaṃ nānutappeyya pacchā”ti. (3535)

578 Saṅkiccajātakaṃ dutiyaṃ.

579 Saṭṭhinipātaṃ niṭṭhitaṃ.

580 Tassuddānaṃ

581 Atha saṭṭhinipātamhi,
Suṇātha mama bhāsitaṃ;
Jātakasavhayano pavaro,
Soṇakaarindamasavhayano;
Tathā vuttarathesabhakiccavaroti.