tipitaka2500.github.io

6.2.9.4 Akusalacitta

Paṭiccasamuppādavibhaṅga

Abhidhammabhājanīya

Akusalaniddesa

Akusalacitta

286. 1171 Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe…  domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā paṭighaṃ, paṭighapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

287. 1172 Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe…  avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ—  ayaṃ vuccati “avijjā” …pe…  ayaṃ vuccati “chaṭṭhāyatanapaccayā phasso”.

1173 Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā—  ayaṃ vuccati “phassapaccayā vedanā”.

1174 Tattha katamaṃ vedanāpaccayā paṭighaṃ? Yo cittassa āghāto…pe…  caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa—  idaṃ vuccati “vedanāpaccayā paṭighaṃ”.

1175 Tattha katamo paṭighapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā—  ayaṃ vuccati “paṭighapaccayā adhimokkho”.

1176 Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho—  ayaṃ vuccati “adhimokkhapaccayā bhavo” …pe…  tena vuccati “evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī”ti.