tipitaka2500.github.io

1.5.4.9 Paṇītabhojanasikkhāpada

Mahāvibhaṅga

Pācittiyakaṇḍa

Bhojanavagga

Paṇītabhojanasikkhāpada

257. 824 Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—  “kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjissanti. Kassa sampannaṃ na manāpaṃ, kassa sāduṃ na ruccatī”ti.

825 Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe…  te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—  “kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjissantī”ti…pe…  “saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjathā”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe…  kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjissatha. Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe…  evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha—

826 “Yāni kho pana tāni paṇītabhojanāni, seyyathidaṃ—  sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ maccho maṃsaṃ khīraṃ dadhi. Yo pana bhikkhu evarūpāni paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjeyya, pācittiyan” ti.

827 Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

258. 828 Tena kho pana samayena bhikkhū gilānā honti. Gilānapucchakā bhikkhū gilāne bhikkhū etadavocuṃ—  “kaccāvuso, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyan”ti? “Pubbe mayaṃ, āvuso, paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjāma, tena no phāsu hoti; idāni pana ‘bhagavatā paṭikkhittan’ti kukkuccāyantā na viññāpema, tena no na phāsu hotī”ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi—  “anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha—

259. 829 “Yāni kho pana tāni paṇītabhojanāni, seyyathidaṃ—  sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ maccho maṃsaṃ khīraṃ dadhi. Yo pana bhikkhu evarūpāni paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvā bhuñjeyya, pācittiyan” ti. ( 39 : 88 )

260. 830 Yāni kho pana tāni paṇītabhojanānī ti sappi nāma gosappi vā ajikāsappi vā mahiṃsasappi vā, yesaṃ maṃsaṃ kappati tesaṃ sappi.

831 Navanītaṃ nāma tesaññeva navanītaṃ.

832 Telaṃ nāma tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍatelaṃ vasātelaṃ.

833 Madhu nāma makkhikāmadhu.

834 Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattaṃ.

835 Maccho nāma udako vuccati.

836 Maṃsaṃ nāma yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ maṃsaṃ.

837 Khīraṃ nāma gokhīraṃ vā ajikākhīraṃ vā mahiṃsakhīraṃ vā, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ khīraṃ.

838 Dadhi nāma tesaññeva dadhi.

839 Yo panā ti yo yādiso…pe… bhikkhū ti…pe…  ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

840 Evarūpāni paṇītabhojanānī ti tathārūpāni paṇītabhojanāni.

841 Agilāno nāma yassa vinā paṇītabhojanāni phāsu hoti.

842 Gilāno nāma yassa vinā paṇītabhojanāni na phāsu hoti.

843 Agilāno attano atthāya viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena “bhuñjissāmī”ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa. Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pācittiyassa.

261. 844 Agilāno agilānasaññī paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti pācittiyassa. Agilāno vematiko paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti pācittiyassa. Agilāno gilānasaññī paṇītabhojanāni attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti pācittiyassa.

845 Gilāno agilānasaññī, āpatti dukkaṭassa. Gilāno vematiko, āpatti dukkaṭassa. Gilāno gilānasaññī anāpatti.

262. 846 Anāpatti—  gilānassa, gilāno hutvā viññāpetvā agilāno bhuñjati, gilānassa sesakaṃ bhuñjati, ñātakānaṃ pavāritānaṃ aññassatthāya attano dhanena, ummattakassa, ādikammikassāti.

847 Paṇītabhojanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.