1.1.71 Mahākaruṇāñāṇaniddesa

Mahāvagga

Ñāṇakathā

Mahākaruṇāñāṇaniddesa

117. 681 Katamaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ? Bahukehi ākārehi passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Āditto lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Uyyutto lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Payāto lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Kummaggappaṭipanno lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Upanīyati loko addhuvoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Atāṇo loko anabhissaroti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Assako loko, sabbaṃ pahāya gamanīyanti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Ūno loko atitto taṇhādāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Atāyano lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  aleṇo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  asaraṇo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  asaraṇībhūto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe… .

682 Uddhato loko avūpasantoti—  passantānaṃ…pe…  sasallo lokasannivāso, viddho puthusallehi; tassa natthañño koci sallānaṃ uddhatā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  avijjandhakārāvaraṇo lokasannivāso aṇḍabhūto kilesapañjarapakkhitto; tassa natthañño koci ālokaṃ dassetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  avijjāgato lokasannivāso aṇḍabhūto pariyonaddho tantākulakajāto kulāgaṇḍikajāto muñjapabbajabhūto apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ saṃsāraṃ nātivattatīti—  passantānaṃ…pe…  avijjāvisadosasaṃlitto lokasannivāso kilesakalalībhūtoti—  passantānaṃ…pe…  rāgadosamohajaṭājaṭito lokasannivāso; tassa natthañño koci jaṭaṃ vijaṭetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe… .

683 Taṇhāsaṅghāṭapaṭimukko lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhājālena otthaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhāsotena vuyhati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhāsaññojanena saññutto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhānusayena anusaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhāsantāpena santappati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  taṇhāpariḷāhena pariḍayhati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe… .

684 Diṭṭhisaṅghāṭapaṭimukko lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhijālena otthaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhisotena vuyhati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhisaññojanena saññutto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhānusayena anusaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhisantāpena santappati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  diṭṭhipariḷāhena pariḍayhati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe… .

685 Jātiyā anugato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  jarāya anusaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  byādhinā abhibhūto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  maraṇena abbhāhato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dukkhe patiṭṭhito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe… .

686 Taṇhāya uḍḍito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  jarāpākāraparikkhitto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  maccupāsena parikkhitto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  mahābandhanabaddho lokasannivāso—  rāgabandhanena dosabandhanena mohabandhanena mānabandhanena diṭṭhibandhanena kilesabandhanena duccaritabandhanena; tassa natthañño koci bandhanaṃ mocetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahāsambādhappaṭipanno lokasannivāso; tassa natthañño koci okāsaṃ dassetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…  mahāpalibodhena palibuddho lokasannivāso; tassa natthañño koci palibodhaṃ chetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahāpapāte patito lokasannivāso; tassa natthañño koci papātā uddhatā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahākantārappaṭipanno lokasannivāso; tassa natthañño koci kantāraṃ tāretā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahāsaṃsārappaṭipanno lokasannivāso; tassa natthañño koci saṃsārā mocetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahāvidugge samparivattati lokasannivāso; tassa natthañño koci viduggā uddhatā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahāpalipe palipanno lokasannivāso; tassa natthañño koci palipā uddhatā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe… .

687 Abbhāhato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  āditto lokasannivāso—  rāgagginā dosagginā mohagginā jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi; tassa natthañño koci nibbāpetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  unnītako lokasannivāso haññati niccamatāṇo pattadaṇḍo takkaroti—  passantānaṃ…pe…  vajjabandhanabaddho lokasannivāso āghātanapaccupaṭṭhito; tassa natthañño koci bandhanaṃ mocetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  anātho lokasannivāso paramakāruññappatto; tassa natthañño koci tāyetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  dukkhābhitunno lokasannivāso cirarattaṃ pīḷitoti—  passantānaṃ…pe…  gadhito lokasannivāso niccaṃ pipāsitoti—  passantānaṃ…pe… .

688 Andho lokasannivāso acakkhukoti—  passantānaṃ…pe…  hatanetto lokasannivāso apariṇāyakoti—  passantānaṃ…pe…  vipathapakkhando lokasannivāso añjasāparaddho; tassa natthañño koci ariyapathaṃ ānetā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe…  mahoghapakkhando lokasannivāso; tassa natthañño koci oghā uddhatā, aññatra mayāti—  passantānaṃ…pe… .

118. 689 Dvīhi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  tīhi duccaritehi vippaṭipanno lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  catūhi yogehi yutto lokasannivāso catuyogayojitoti—  passantānaṃ…pe…  catūhi ganthehi ganthito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  catūhi upādānehi upādīyati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  pañcagatisamāruḷho lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  pañcahi kāmaguṇehi rajjati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  pañcahi nīvaraṇehi otthaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  chahi vivādamūlehi vivadati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  chahi taṇhākāyehi rajjati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  chahi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  sattahi anusayehi anusaṭo lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  sattahi saññojanehi saññutto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  sattahi mānehi unnato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  aṭṭhahi lokadhammehi samparivattati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  aṭṭhahi micchattehi niyyāto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  aṭṭhahi purisadosehi dussati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  navahi āghātavatthūhi āghātito lokasannivāsoti—  passantānaṃ …pe…  navavidhamānehi unnato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  navahi taṇhāmūlakehi dhammehi rajjati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasahi kilesavatthūhi kilissati lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasahi āghātavatthūhi āghātito lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasahi akusalakammapathehi samannāgato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasahi saññojanehi saññutto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasahi micchattehi niyyāto lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasavatthukāya micchādiṭṭhiyā samannāgato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  dasavatthukāya antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato lokasannivāsoti—  passantānaṃ…pe…  aṭṭhasatataṇhāpapañcasatehi papañcito lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati.

690 Ahañcamhi tiṇṇo, loko ca atiṇṇo ahañcamhi mutto, loko ca amutto; ahañcamhi danto, loko ca adanto; ahañcamhi santo, loko ca asanto; ahañcamhi assattho, loko ca anassattho; ahañcamhi parinibbuto, loko ca aparinibbuto; pahomi khvāhaṃ tiṇṇo tāretuṃ, mutto mocetuṃ, danto dametuṃ, santo sametuṃ, assattho assāsetuṃ, parinibbuto pare ca parinibbāpetunti—  passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Idaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ.

691 Mahākaruṇāñāṇaniddeso ekasattatimo.