tipitaka2500.github.io

1.1.7 Bhaṅgānupassanāñāṇaniddesa

Mahāvagga

Ñāṇakathā

Bhaṅgānupassanāñāṇaniddesa

51. 366 Kathaṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ? Rūpārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati.

367 Anupassatī ti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati, virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.

52. 368 Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.

369 Vedanārammaṇatā…pe…  saññārammaṇatā…  saṅkhārārammaṇatā…  viññāṇārammaṇatā…  cakkhu…pe…  jarāmaraṇārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati. Virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.

370 Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.

371 Vatthusaṅkamanā ceva,
paññāya ca vivaṭṭanā;
Āvajjanā balañceva,
paṭisaṅkhā vipassanā.

372 Ārammaṇaanvayena,
ubho ekavavatthanā;
Nirodhe adhimuttatā,
vayalakkhaṇavipassanā.

373 Ārammaṇañca paṭisaṅkhā,
bhaṅgañca anupassati;
Suññato ca upaṭṭhānaṃ,
adhipaññā vipassanā.

374 Kusalo tīsu anupassanāsu,
Catasso ca vipassanāsu;
Tayo upaṭṭhāne kusalatā,
Nānādiṭṭhīsu na kampatīti.

375 Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati—  “ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ”.

376 Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso sattamo.