tipitaka2500.github.io

22.1.9.1 Dohaḷakaṇḍa

Mahānipāta

Mūgapakkhavagga

Vidhurajātaka

Dohaḷakaṇḍa

1346.

2680 “Paṇḍu kisiyāsi dubbalā,
Vaṇṇarūpaṃ natavedisaṃ pure;
Vimale akkhāhi pucchitā,
Kīdisī tuyhaṃ sarīravedanā”.

1347.

2681 “Dhammo manujesu mātīnaṃ,
Dohaḷo nāma janinda vuccati;
Dhammāhataṃ nāgakuñjara,
Vidhurassa hadayābhipatthaye”.

1348.

2682 “Candaṃ kho tvaṃ dohaḷāyasi,
Sūriyaṃ vā atha vāpi mālutaṃ;
Dullabhañhi vidhurassa dassanaṃ,
Ko vidhuramidha mānayissati”.

1349.

2683 “Kiṃ nu tāta tuvaṃ pajjhāyasi,
Padumaṃ hatthagataṃva te mukhaṃ;
Kiṃ nu dummanarūposi issara,
Mā tvaṃ soci amittatāpana”.

1350.

2684 “Mātā hi tava irandhati,
Vidhurassa hadayaṃ dhaniyati;
Dullabhañhi vidhurassa dassanaṃ,
Ko vidhuramidha mānayissati.

1351.

2685 Tassa bhattupariyesanaṃ cara,
Yo vidhuramidha mānayissati”;
Pituno ca sā sutvāna vākyaṃ,
Rattiṃ nikkhamma avassutiṃ cari.

1352.

2686 “Ke gandhabbe rakkhase ca nāge,
Ke kimpurise cāpi mānuse;
Ke paṇḍite sabbakāmadade,
Dīgharattaṃ bhattā me bhavissati”.

1353.

2687 “Assāsa hessāmi te pati,
Bhattā te hessāmi anindalocane;
Paññā hi mamaṃ tathāvidhā,
Assāsa hessasi bhariyā mama”.

1354.

2688 Avacāsi puṇṇakaṃ irandhatī,
Pubbapathānugatena cetasā;
“Ehi gacchāma pitu mamantike,
Esova te etamatthaṃ pavakkhati”.

1355.

2689 Alaṅkatā suvasanā,
mālinī candanussadā;
Yakkhaṃ hatthe gahetvāna,
pitusantikupāgami.

1356.

2690 “Nāgavara vaco suṇohi me,
Patirūpaṃ paṭipajja suṅkiyaṃ;
Patthemi ahaṃ irandhatiṃ,
Tāya samaṅgiṃ karohi maṃ tuvaṃ.

1357.

2691 Sataṃ hatthī sataṃ assā,
sataṃ assatarīrathā;
Sataṃ valabhiyo puṇṇā,
nānāratnassa kevalā;
Te nāga paṭipajjassu,
dhītaraṃ dehirandhatiṃ”.

1358.

2692 “Yāva āmantaye ñātī,
mitte ca suhadajjane;
Anāmanta kataṃ kammaṃ,
taṃ pacchā anutappati”.

1359.

2693 Tato so varuṇo nāgo,
pavisitvā nivesanaṃ;
Bhariyaṃ āmantayitvāna,
idaṃ vacanamabravi.

1360.

2694 “Ayaṃ so puṇṇako yakkho,
yācatī maṃ irandhatiṃ;
Bahunā vittalābhena,
tassa dema piyaṃ mamaṃ”.

1361.

2695 “Na dhanena na vittena,
Labbhā amhaṃ irandhatī;
Sace ca kho hadayaṃ paṇḍitassa,
Dhammena laddhā idha māhareyya;
Etena vittena kumāri labbhā,
Nāññaṃ dhanaṃ uttari patthayāma”.

1362.

2696 Tato so varuṇo nāgo,
nikkhamitvā nivesanā;
Puṇṇakāmantayitvāna,
idaṃ vacanamabravi.

1363.

2697 “Na dhanena na vittena,
Labbhā amhaṃ irandhatī;
Sace tuvaṃ hadayaṃ paṇḍitassa,
Dhammena laddhā idha māharesi;
Etena vittena kumāri labbhā,
Nāññaṃ dhanaṃ uttari patthayāma”.

1364.

2698 “Yaṃ paṇḍitotyeke vadanti loke,
Tameva bāloti punāhu aññe;
Akkhāhi me vippavadanti ettha,
Kaṃ paṇḍitaṃ nāga tuvaṃ vadesi”.

1365.

2699 “Korabyarājassa dhanañcayassa,
Yadi te suto vidhuro nāma kattā;
Ānehi taṃ paṇḍitaṃ dhammaladdhā,
Irandhatī padacarā te hotu”.

1366.

2700 Idañca sutvā varuṇassa vākyaṃ,
Uṭṭhāya yakkho paramappatīto;
Tattheva santo purisaṃ asaṃsi,
“Ānehi ājaññamidheva yuttaṃ.

1367.

2701 Jātarūpamayā kaṇṇā,
kācamhicamayā khurā;
Jambonadassa pākassa,
suvaṇṇassa uracchado”.

1368.

2702 Devavāhavahaṃ yānaṃ,
Assamāruyha puṇṇako;
Alaṅkato kappitakesamassu,
Pakkāmi vehāyasamantalikkhe.

1369.

2703 So puṇṇako kāmarāgena giddho,
Irandhatiṃ nāgakaññaṃ jigīsaṃ;
Gantvāna taṃ bhūtapatiṃ yasassiṃ,
Iccabravī vessavaṇaṃ kuveraṃ.

1370.

2704 “Bhogavatī nāma mandire,
Vāsā hiraññavatīti vuccati;
Nagare nimmite kañcanamaye,
Maṇḍalassa uragassa niṭṭhitaṃ.

1371.

2705 Aṭṭālakā oṭṭhagīviyo,
Lohitaṅkassa masāragallino;
Pāsādettha silāmayā,
Sovaṇṇaratanehi chāditā.

1372.

2706 Ambā tilakā ca jambuyo,
Sattapaṇṇā mucalindaketakā;
Piyaṅgu uddālakā sahā,
Uparibhaddakā sinduvārakā.

1373.

2707 Campeyyakā nāgamallikā,
Bhaginīmālā atha mettha koliyā;
Ete dumā pariṇāmitā,
Sobhayanti uragassa mandiraṃ.

1374.

2708 Khajjurettha silāmayā,
Sovaṇṇadhuvapupphitā bahū;
Yattha vasato papātiko,
Nāgarājā varuṇo mahiddhiko.

1375.

2709 Tassa komārikā bhariyā,
Vimalā kañcanavelliviggahā;
Kālā taruṇāva uggatā,
Pucimandatthanī cārudassanā.

1376.

2710 Lākhārasarattasucchavī,
Kaṇikārāva nivātapupphitā;
Tidivokacarāva accharā,
Vijjuvabbhaghanā vinissaṭā.

1377.

2711 Sā dohaḷinī suvimhitā,
Vidhurassa hadayaṃ dhaniyati;
Taṃ tesaṃ demi issara,
Tena te denti irandhatiṃ mamaṃ”.

1378.

2712 So puṇṇako bhūtapatiṃ yasassiṃ,
Āmantaya vessavaṇaṃ kuveraṃ;
“Tattheva santo purisaṃ asaṃsi,
Ānehi ājaññamidheva yuttaṃ”.

1379.

2713 Jātarūpamayā kaṇṇā,
kācamhicamayā khurā;
Jambonadassa pākassa,
suvaṇṇassa uracchado.

1380.

2714 Devavāhavahaṃ yānaṃ,
Assamāruyha puṇṇako;
Alaṅkato kappitakesamassu,
Pakkāmi vehāyasamantalikkhe.

1381.

2715 So aggamā rājagahaṃ surammaṃ,
Aṅgassa rañño nagaraṃ durāyutaṃ;
Pahūtabhakkhaṃ bahuannapānaṃ,
Masakkasāraṃ viya vāsavassa.

1382.

2716 Mayūrakoñcāgaṇasampaghuṭṭhaṃ,
Dijābhighuṭṭhaṃ dijasaṅghasevitaṃ;
Nānāsakuntābhirudaṃ suvaṅgaṇaṃ,
Pupphābhikiṇṇaṃ himavaṃva pabbataṃ.

1383.

2717 So puṇṇako vepulamābhirūhi,
Siluccayaṃ kimpurisānuciṇṇaṃ;
Anvesamāno maṇiratanaṃ uḷāraṃ,
Tamaddasā pabbatakūṭamajjhe.

1384.

2718 Disvā maṇiṃ pabhassaraṃ jātimantaṃ,
Manoharaṃ maṇiratanaṃ uḷāraṃ;
Daddallamānaṃ yasasā yasassinaṃ,
Obhāsatī vijjurivantalikkhe.

1385.

2719 Tamaggahī veḷuriyaṃ mahagghaṃ,
Manoharaṃ nāma mahānubhāvaṃ;
Ājaññamāruyha manomavaṇṇo,
Pakkāmi vehāyasamantalikkhe.

1386.

2720 So aggamā nagaramindapatthaṃ,
Oruyhupāgacchi sabhaṃ kurūnaṃ;
Samāgate ekasataṃ samagge,
Avhettha yakkho avikampamāno.

1387.

2721 “Ko nīdha raññaṃ varamābhijeti,
Kamābhijeyyāma varaddhanena;
Kamanuttaraṃ ratanavaraṃ jināma,
Ko vāpi no jeti varaddhanena”.

1388.

2722 “Kuhiṃ nu raṭṭhe tava jātibhūmi,
Na korabyasseva vaco tavedaṃ;
Abhītosi no vaṇṇanibhāya sabbe,
Akkhāhi me nāmañca bandhave ca”.

1389.

2723 “Kaccāyano māṇavakosmi rāja,
Anūnanāmo iti mavhayanti;
Aṅgesu me ñātayo bandhavā ca,
Akkhena devasmi idhānupatto”.

1390.

2724 “Kiṃ māṇavassa ratanāni atthi,
Ye taṃ jinanto hare akkhadhutto;
Bahūni rañño ratanāni atthi,
Te tvaṃ daliddo kathamavhayesi”.

1391.

2725 “Manoharo nāma maṇī mamāyaṃ,
Manoharaṃ maṇiratanaṃ uḷāraṃ;
Imañca ājaññamamittatāpanaṃ,
Etaṃ me jinitvā hare akkhadhutto”.

1392.

2726 “Eko maṇī māṇava kiṃ karissati,
Ājāniyeko pana kiṃ karissati;
Bahūni rañño maṇiratanāni atthi,
Ājāniyā vātajavā anappakā”.

2727 Dohaḷakaṇḍaṃ nāma.